Garazi Monteren «Final óseo» argazkiak irabazi du Bilbao Zerbitzuak gaur goizean antolatu duen Bilboko Udal Hilerriko Argazki Lehiaketaren III. Edizioaren lehen saria. Aurtengo lehiaketa, hilerriko kultur programazioaren barruan kokatzen dena, izen-emateen errekorra (77) hautsi du, 52 parte-hartzailerekin: 34 gizon eta 18 emakume Euskadiko hiru lurralde historikoetatik etorri dira, horietako bi Segoviatik. Bigarren saria Emilio Pérez «Petirrojo» irudia jaso du, eta hirugarrena Severiano Sánchez «Bienvenida» irudiari egokitu zaio.

Aurreko edizioetan bezala, epaimahaia, argazkilaritzaren munduan ospe handia duten El Correoko Ignacio Pérezek eta Deiako Óscar Gonzálezek; Álvaro Pérez Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo zinegotziak; eta José Antonio Fernández Bilbao Zerbitzuak-eko gerenteak osatu dute. Guztiek lanen originaltasuna, kalitate teknikoa, harritzeko gaitasuna eta gaia, hileta-artea bere esanahirik zabalenean, komunikatzeko indarra baloratu dute.

Lehen sarian, epaimahaiak bere nagusitasun teknikoa nabarmendu du, grisen gamaren kudeaketa ezin hobearekin eta oreka harmoniatsuarekin. Konposizioaren sinpletasuna, xehetasun zehatz batean zentratuta, funtsezkoa da arrakasta izateko. Eskulturatik eta ingurutik aldentzen jakin izan du egileak, funtsezkoan zentratzeko, eta ezer soberan ez duen eta ezer falta ez zaion irudia sortu du.

Bigarren argazki sarituak bere erritmo eta koloreagatik harritu du, zerurantz eskailera bat simulatzen duen konposizio batekin, hau ere gorantz begira dagoen txantxangorri bat lagun duela. Desenfokearen gorriak bizitasun ukitua ematen dio irudiari, eta berdeen eta urdinen gamak, berriz, giro lasaia sortzen du. Gurutzeak, protagonista izan gabe, eta harriaren ehundurak osatzen dute konposizioa.

Hirugarren argazki saritua argien kontrasteagatik eta esku argiztatuaren ehunduragatik bereizten da, begirada «Jainkoa» testura zuzenduz. Egilearen asmoa argia da, eta zailtasun teknikoa eskua erre gabe behar bezala jartzea da.

Saritutako lanak katalogo digital batean jasoko dira eta Bilbao Zerbitzuak-en webgunean egongo dira eskuragarri.

Lehiaketa hilaren 20an izango da, 8:30etatik 13:30etara, eta profesionalei zein zaleei zuzenduta egongo da.

Izen-emateak hilaren 19ko 10ak arte egongo dira zabalik, Bilbao Zerbitzuak webgunearen bidez.

Apirilaren 20an Bilbao Zerbitzuak Bilboko Hilerriko III. Argazki Lehiaketa antolatuko du. Aurreko edizioetan bezala, Lehiaketa hilerria ikuspuntu ezberdinetatik erretratatuko duten profesionalei zein zaleei zuzenduta dago. Izen-emateak apirilaren 19ko 10ak arte egongo dira zabalik.

Lehiaketa apirilaren 20an, larunbata, egingo da, 8:30etatik 13:30etara, eta Bilboko Udal Hilerriko kultura eta ondare arkitektoniko, artistiko eta paisajistikoari balioa ematea du helburu. Horrela, irudiaren bidez hilerria ondoen sustatzen eta ezagutarazten duten argazkiak sarituko dira. Parte hartzaileek izena eman ahal izango dute Bilbao Zerbitzuak-en webgunean horretarako irekitako atalaren bidez, eta gehienez ere apirilaren 20an sortu beharko diren bi lanekin lehiatu ahal izango dira.

Hileta-artea

Gaia hileta-artea izango da, adierazpenik zabalenean, eta garrantzi berezia emango zaie monumentu-, paisaia- eta berezitasun-alderdiei, hileta-sinbologiari eta ondare-balioari, bai eta Bilboko udal-hilerriko barrutian dagoen bake- eta harmonia-sentsazioaren pertzepzioari ere.

Igande honetan, martxoak 17, Jose de Arimatea ospatuko da, hileta sektorean lan egiten duten pertsonen patroia. Bilbao Zerbitzuak Bilbo-Bizkaiko ehorztetxeetan lan egiten duten pertsona guztien lana goraipatu nahi du, baita Bilboko Hilerrian egunero lan egiten duten pertsonena ere.

Helburua sektoreko profesional guztien lana aldarrikatzea da, eta senide edo hurbileko pertsona baten heriotza bezalako une delikatuan egiten duten lan garrantzitsua ikusaraztea. Kanposantuko eginkizunetan diharduten langileek isilean lan egiten dute, ia oharkabean, baina, zalantzarik gabe, beren lana ezinbestekoa da.

José de Arimatea

Jose de Arimatea pertsonaia biblikoa izan zen eta, tradizio kristauaren arabera, Jesus gurutziltzatzearen ondoren, bere gorpua utzi zuten hilobiko jabea zen. Beste tradizio batzuen arabera, Sudarioa, Griala eta beste erlikia batzuk Jerusalem hiritik Mediterraneo arroko beste leku batzuetara eraman zituzten. Edonola ere, bere fideltasunak eta konpromisoak historian nabarmendu zuten; Bilbao Zerbitzuak hileta-sektorean lan egiten duten pertsona guztiak nabarmendu nahi dituen bezala.

Horrek guztiagatik, Bilbao Zerbitzuak hileta-sektoreak eta bertako profesionalek egiten duten lan garrantzitsua aldarrikatu nahi du. Zorionak.

Jada ez dauden aita guztiei gogorazteko, eta familiak beren maiteekin bake eta lasaitasun giroan egon daitezen, Bilbao Zerbitzuak poesia eta musika klasikoko errezitaldia antolatu du 12etan Bilboko Kanposantuko Kaperan.

Datorren asteartean, hilak 19, Aitaren Egunean, Bilboko Udal Hilerriak omenaldia egingo die jada ez dauden aita guztiei. Jardunaldi hunkigarri honetan familiak beren maiteekin bake eta lasaitasun giroan egon daitezen, Bilbao Zerbitzuak poesia eta musika klasikoko errezitaldia antolatu du 12etan Bilboko Kanposantuko Kaperan, Bizkaiko Arte Elkartearen eta Bilbao Bel Canto String Duet-eko musikari bilbotarren eskutik, Clara Junguitu biolinean eta Martín Barcelona, tenore gisa. Ekitaldi horrekin inauguratuko da 2024ko Bilboko Udal Hilerriko kultur agenda.

Ekitaldi poetiko-musikala amaitzean, primula vulgaris alba plena edo San José lore 100 loreontzi emango zaizkie bertaratutakoei, izakinak agortu arte. Jarduera ia ordubete luzatuko da.

Ekitaldi kultural gehiago 2024an

Aurtengo egitarauak hamar bat kultur ekitaldi izango ditu, baita nobedadeak ere, lehen aldiz Bilboko Udal Hilerriak film laburren lehiaketa bat hartuko duelako. Argazki eta pintura lehiaketak, maiatzeko lehen igandean amei egingo zaien omenaldia, saxo eta piano kontzertuak eta Domu Santu eguneko ospakizunak, besteak beste, osatuko dute aurten Bilboko kanposantuaren agenda.

Berdintasun, Bizikidetza, Lankidetza eta Immigrazioko zinegotzia, Osasun eta Kontsumoko zinegotzia, eta konfesio erlijiosoetako ordezkariak hilerrira joan dira, bertatik bertara ikusteko egindako aldaketen ondorioz “musulmanak euren sinesmenen arabera lurperatu daitezkeela”.

Partzela berriak 2.160 ehorzketa egiteko tokia dauka.

Erlijioen Mahaia aldian behin biltzen da, gogoeta egiteko eta kontzientzia eta erlijio askatasuna baliatzearen aldeko ekintzak gauzatzeko.

Azken hilabeteetan, Bilboko Erlijioen Mahaiak –udal ordezkarien eta uriko konfesio erlijioso aktiboen ordezkarien elkarrizketa-foroak– zeremonietan eta lurperatzeetan konfesio erlijiosoek dituzten beharrak aztertu dituzte. Gogoeta horri esker, eta Bilbao Zerbitzuak elkartearen lankidetzarekin, Bilboko Udal Hilerriak pertsona musulmanak lurperatzeko partzela berria dauka.

Gaur goizean, Kontxi Claver Berdintasun, Bizikidetza, Lankidetza eta Immigrazioko zinegotziak, Álvaro Pérez Osasun eta Kontsumoko zinegotziak eta erlijioen ordezkariek bisita egin dute hilerrian, egiaztatzeko egin diren aldaketek bermatzen dutela “pertsona musulmanak euren sinesmenen arabera lurperatu daitezkeela”.

Jarduera hori Bilbo Kultur arteko Hiri bihurtzeko Udalak duen helburuan kokatzen da: “erlijioak eta haien ordezkariak funtsezko gizarte-eragileak dira. Herritar aktibo eta parte-hartzaileen adierazpen antolatu bat dira. Bilboko Udalak haiekin lan egiten eta hiri gero eta irekiago eta inklusiboago baten eraikuntzan aurrera egiten jarraitu gura du”, esan du Kontxi Claverrek bisitaldian.

Ildo horretan, Álvaro Pérezek esan duenez, “Bilboko Hilerrian zenbait hileta mota antolatzen dira, ezberdintasun etiko, kultural eta erlijiosoak eta familien nahia kontuan izanik, errespetua eta duintasuna bermatuz. Gure kultura nortasun eta sinesmen askoren arragoa da, eta diskriminaziorik gabe adierazteko aukera egon behar da”.

Partzela berria, 2.160 pertsonarentzako lekuarekin

Bilboko Udal Hilerriak, 2008tik, musulmanak lurperatzeko egokitutako partzela bat dauka, 80 ehorzketarako lekuarekin. Gaur egun, 49 pertsona daude lurperatuta. Beraz, edukiera datozen urteetarako aurreikuspenen araberakoa zen. Horren aurrean, Bilboko Erlijioen Mahaiak elkarrizketa eta kolaborazio prozesu bat abiatu zuen Bilboko komunitate musulmanarekin, beharrezko aldaketa guztiak planeatzeko. Horren ondorioz, usadio musulmanaren araberako ehorzketa-protokolo berri bat sortu da, eta partzela berri bat sortu da horretarako.

Partzela estreinatu berriak 2.160 ehorzketa hartzeko lekua dauka. Horrek bermatzen du musulmanen eskaerei erantzun ahalko zaiela, epe luzean espazio-arazorik eduki gabe. Horregatik, komenigarria da aukera ematea ez bakarrik Bilboko musulmanak lurperatzeko, baizik eta Bizkai osokoak.

Bilboko komunitate musulmana

Bilboko Erlijioen Mahaiak bultzatu duen neurri hau bat dator uriaren biztanleriaren osaeraren aldaketarekin, azken urteetan musulmanen kopurua gehitu baita.

Migrazio-prozesuen ondorioz, musulmanak gehiengoa diren herrialdeetatik datozen bilbotar ugari daude, kasurako Marokokoak (5.140 pertsona, atzerritarren % 9,1) edo Senegalgoak (988 pertsona, % 1,8). Modu berean, kontuan izan behar ditugu bertokoak edo beste herrialde batzuetakoak diren eta fede hori duten pertsonak; denen artean Bilboko komunitate musulmana osatzen dute.

Errealitate horren kudeaketak eta Bilboko gizarteak jasan dituen aldaketa demografiko, soziologiko eta kulturalek, besteak beste, premia berriak dakartzate hileta-zerbitzuen eta hilerrien eremuan, hildakoei, haien senideei eta gertukoei duintasunez arreta emateko eta heriotzaren aurrean dituzten azken borondateak errespetatuko dituen erantzuna emateko, euren uste erlijioso, espiritual eta humanisten arabera. Izan ere, hala agintzen du ideologia-, erlijio- eta kultu-askatasunerako funtsezko eskubidea bermatzen duen araudiak.

Horrexegatik, “ekarpenak egiteko bide bat sortu da eta solaskidetza bat ireki da, komunitate erlijioso guztiek euren zehaztasunak aurkez ditzaten udalak komunitate guziei euren tokia eskaintzeko hartutako konpromisoaren aurrean, betiere tratu berdintasunaren eta ezberdintasunaren errespetuaren printzipioen barruan”, esan du Berdintasun, Bizikidetza, Lankidetza eta Immigrazioko zinegotziak.

Bilboko erlijioen mahaia

Bilboko Erlijioen Mahaia aldian behin biltzen da. Gogoeta egiteko eta ekintzak garatzeko gune bat da, kontzientzia- eta erlijio-askatasuna gauzatzen laguntzeko, herritarren aniztasunean oinarritutako bizikidetzan eta giza eskubideen defentsan oinarritutako testuinguru batean, akonfesionaltasuna ezaugarri duena.

Bilbo Kulturarteko Uria 2021-2023 III. Udal Planean ezarritako neurrietako bat da. Neurri horien bidez, jatorri etniko, kultural, linguistiko edo erlijiosoaren aniztasunaren kudeaketa positiboa lortu nahi da, uriaren kohesio soziala eta kulturen arteko bizikidetza bultzatzeko.

Foro horri esker, Udalak erlijio-aniztasuna kudeatzeko politikak egikaritzen ditu, Bilboko gizarte- eta erlijio-errealitatea ezagutuz, alde batetik, eta haiei ezagutza agertuz, bestetik; alegia, Administrazio Publikoaren eta erlijio-entitate eta -sentsibilitate batzuen eta besteen arteko harremana bideratzen du horrela.

Bilboko Erlijioen Mahaian hainbat fede daude ordezkatuta: Eliza Katolikoa, Euskadiko Kontseilu Ebanjelikoa, Filadelfiako Eliza Ebanjelikoa, Espainiako Eliza Ebanjelikoa, Eliza Adbentista, Azken Egunetako Santuen Jesukristo eliza, Assalam meskita, Bader meskita, Al Forkan meskita, Errekaldeko meskita, Mourideen Kofradia, Bahá’i komunitatea, Komunitate Hinduista eta Komunitate Budista. Gainera, Deustuko Unibertsitateko Giza Eskubideen Pedro Arrupe Institutuak eta Ellacuria Fundazioak Mahaiaren Idazkaritza Teknikoa osatzen dute.