Bilboko Ostalaritza Goi Eskolak (ESHBI) sukaldean izango ditu bilbotarrak urriko ostiral eta larunbatetan, tailer gastronomiko ugari eskainiz. “Asteburuetan, beti izaten dugu denbora libre gehiago, eta une aproposa da ESHBIk proposatzen dizkigun ikastaroez patxadaz gozatzeko. Oraingo honetan askotariko sukaldaritzakoak izango dira, errezeta eta teknika sorta zabala bilduz, eta, gainera, familian parte hartzea sustatuz”, adierazi du Álvaro Pérez Alonso Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkariak.

Gastronomia begetarianoa maite duten guztientzat, Erriberako Merkatuko Sukaldaritza Eskolak errezeta gozoak modu praktikoan eta errazean prestatzen ikasteko ikastaroa jasoko du. Ostiral honetan, urriaren 6a, Mikel Escudero ESHBIko sukaldariak bere ezagutzak partekatu ditu bi plater begetariano prestatzeko: alberjinia currya eta brokoli, babarrun eta edamame entsalada lima eta kokoarekin.

Italiako sukaldaritza gustuko dutenentzat, urriaren 14an, larunbata, risotto ikastaroa izango da, 11:00etatik 13:00etara. Benetako risottoak prestatzen ikasiko da, eta testura krematsu eta zaporetsu hori lortzeko huts egiten ez duten teknikak ezagutuko dira. Ikastaro horretan risottoa milanesa erara eta perretxikoekin prestatuko dira.

Eta postrerako beti tartea uzten dutenentzat, urriaren 20an, ostirala, 18:30etik 20:30era, gazta-tarta gozoak egiteko piztuko dira suak. Gozogintzako ikastaro praktiko horrek gazta tarta klasikoa hotza zein labean egindako gazta tarta goxoa prestatzen irakatsiko du. Gainera, familiako sukaldaritza-esperientzia baten bila dabiltzanentzat, urriaren 21ean, larunbata, 11etatik 13etara, familiari zuzendutako sukaldaritza ikastaro berezian gazta-tartek protagonista izaten jarraituko dute.

Azkenik, baina ez garrantzi gutxiagorekin, euskal sukaldaritzak ere bere ikastaroa izango du urriaren 13an, ostirala, 18:30etik 20:30era, bakailaoa pil pilean eta bakailaoa bizkaitar erara prestatzeko errezeta ikonikoekin.

Sukaldaritza ikastaroak Erriberako Merkatuan

Normalean eskura ez ditugun edo ezezagunak diren eraikinak eta espazioak doan ezagutzeko ate irekien jaialdirik handiena, Open House, Bilbora helduko da. Edizio harrigarria izango da, eta baditu datak dagoeneko, urriaren 7a eta 8a, eta, aurten ere, Erriberako Merkatua hartuko du bere bisiten artean. Ekimen horren barruan bisitatu ahal izango den Hiriko eraikin enblematikoetako bat izango da, urriaren 8an, igandean, 10etatik 19etara.

OPEN guneetara egiten diren bisita guztiak bezala, Erriberako Merkatukoa guztiz doakoa izango da, eta ez da izena eman beharko (jardueren kasuan baino ez da beharrezkoa izango aldez aurretik web bidez izena ematea). Taldeka egingo dira, iriste ordenaren arabera, ilara zainduz, eta aurretik merkatua sakon aztertu eta bisitatu duten boluntarioek gidatuko dute.

Open Housek jai giroko asteburua eskaintzen du. Bertan, garrantzitsuena parte hartzea eta gure hiriaz eta gure inguruneaz, arkitekturaz, hirigintzaz, kulturaz eta, azken batean, historiaz gehiago jakin gura izatea izango da, gidari boluntarioek lagunduta 60 gune baino gehiagotara egingo diren doako bisitaldien bidez. Erriberako Merkatua bisitatzea aukera paregabea da bizilagunek eta bisitariek hiria berrezagutzeko, arkitekturaren eta hirigintzaren bidez. Bilbo metropolitarraren eraldaketa ezagutzea, itsasadarraren bilakaera historiko nagusiei lotutako hiru etapa edo garaitan: merkataritzaren itsasadarra, industriaren itsasadarra eta kultura eta zerbitzuen itsasadarra.

“Harro egoteko modukoa da beti gure udal-merkatuei balioa ematea, baina are gehiago, zalantzarik gabe, Open House bezalako esparru indartsuan egiteko aukera dugunean. Bilbao Zerbitzuak-etik Bilboko ate irekien jaialdi handienak eskaintzen dituen bisita guztietan parte hartzera animatzen dugu, baina bereziki Erriberako Merkatukoan. Pertsona gehienek, seguru asko, uneren batean edo bestean, merkataritza-ingurune maitagarri horretan euren erosketa-saskia kalitate eta prezio oneneko produktuz beteko zuten arren, bisitak harritu egingo ditu ohikoak eta ohikoak ez direnak”, azaldu du Álvaro Pérez Alonso Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkariak.

Hiriko zazpiak –Erribera, Zabalgunea, Deustu, San Inazio, Labayru, Otxarkoaga eta Trauko– udari agur esaten ari zaizkio, bilbotarren erritmo berrira egokitzeko.

“Denboraldi berri honetan ere, bertaratzen direnek gastronomia, tradizioa, kultura, historia… uztartzen dituen eta sarrera librea duen esperientzian murgiltzeko aukera izango dute” esanez animatu du merkatuak bisitatzera Alvaro Perez Alonso Udaleko Osasun eta Kontsumo Saileko zinegotzi ordezkariak.

Bilboko Udal Merkatuak udazkenari ongi etorria emateko prestatzen ari dira, neguko ordutegira itzulita. Hiriko zazpiak –Erribera, Zabalgunea, Deustu, San Inazio, Labayru, Otxarkoaga eta Trauko– udari agur esaten ari zaizkio, irekitzeko eta ixteko ordu berriak ezarriz, bilbotarren errutina berrira egokitzeko.

Bilboko Udal Merkatuetako bisitariek eta erabiltzaileek produktu freskoak, kalitatezkoak eta prezio onekoak inoiz baino hobeto esploratzeko eta eskuratzeko aukera izango dute, sasoiko fruta eta barazkietatik hasi eta arrain eta haragietaraino, kapritxoetarako eta postreetarako ere tartea utziz, hori guztia dendariek euren postuetatik eskaintzen duten gertuko giroan.

Eta badute Álvaro Pérez Alonso Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkariak azpimarratu duen beste gauza erakargarri bat. “Gure Bilboko Udal Merkatuak, gertuko produktu osasungarriak erosteko lekuak izateaz gain, balio kultural, historiko, arkitektoniko eta turistiko kalkulaezina ere eskaintzen dute. Eraikin historikoetan dauden eta errotutako tradizioa duten merkatu horiek hiriaren benetako ikonoak dira, eta urte osoan zehar munduko hainbat lekutatik bisitatzen gaituzten milaka eta milaka turista erakartzen dituzte”.

Bilboko Udal Merkatuen ordutegiak hauek dira:

Badator udazkena eta horrekin batera denboraldiko zapore beroak. Errezeta berriak ezagutu gura dituztenentzat, Bilboko Ostalaritzako Goi Eskolak (ESHBI) proposamen berria egin du, eta ezin da hori pasatzen utzi. Urriaren 3, 10 eta 17an, astearteak, Erriberako Merkatuko Sukaldaritza Eskola udazkeneko bertako hainbat eta hainbat produktu gozoz beteko da, eta sukaldaritzan aritzeko aukera ugari eskainiko ditu. “Udazkena, naturak ikasteko eta harritzeko osagai gozo eta osasungarrien uzta oparoa eskaintzen digun urte sasoia da”, adierazi du Álvaro Pérez Alonso Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko Zinegotzi Ordezkariak.

Denboraldiko sukaldaritza ikastaro hori bi orduko (18:30-20:30) hiru saiotan banatuta egongo da, bakoitza udazkeneko sukaldaritzaren alderdi berezi batean zentratuta. Lehenengo saioa urriaren 3an egingo da, eta udazkeneko haragiak izango ditu ardatz. Ikastaroko ikasleek denboraldiko zapore paregabeak nabarmentzen dituzten errezeta tradizional eta sortzaileetatik ikasiko dute. Bigarren saioan barazkiak izango dira ardatz, eta plater osasungarriak eta zaporez beteak prestatuko dituzte, barazki horietan oinarrituta. Ikastaroarekin amaitzeko, postreak izango dira protagonista urriaren 17ko saioan.

Mugikortasun eta Jasangarritasun Sailak jarduera-egutegi bat diseinatu du sentsibilizazio kolektiboko ekintza berriekin jarraitzeko, enpresen eta gizarte-eragileen eskutik.

MEAren testuinguruan, Europako Batzordeak mugikortasun jasangarria eta garraio publikoa sustatzera eta hiri bizigarriak sortzera animatzen du jendea, energia-eraginkortasuneko tresna diren aldetik.

Bilbok Kale Nagusia Plaza Biribileraino itxiko du irailaren 16an eta 17an, “Kutsatzen ez duten ibilgailu eta teknologien erakusketari” protagonismoa emateko.

Igandean, hilak 17, guneak festa giroa biziko du, adinekoek eta txikiek mugikortasun jasangarriaren inguruko jolasak eta kirol-jarduerak egiteko.

Garraioaren sektorea da energia gehien kontsumitzen duen jarduera, guztiaren % 40, industriaren kontsumoaren (% 24,6) eta etxebizitza-kontsumoaren (% 18) gainetik.

Nora Abete Bilboko Udaleko alkateorde eta Mugikortasun eta Jasangarritasun Saileko zinegotziak eta Alvaro Pérez Osasun eta Kontsumo zinegotziak Mugikortasunaren Europako Astearen edizio berria (MEA Bilbo 2023) aurkeztu dute gaur Erriberako Merkatuan. Irailaren 16tik 22ra bitartean egiten da urtero, eta aurtengoan “energia-eraginkortasuna” du izenburu. Hori dela-eta, Bilbok Kale Nagusia itxiko du irailaren 16an eta 17an, garraiobide jasangarriak eta mugikortasun aktiboa bultzatzeko: larunbatean, Plaza Biribiletik Mazarredora arte, eta igandean, Moyua plazaraino.

Edizio honen aurkezpenean, eta kolaboratzaileak bertan zirela, Abetek prestatutako ekimenak azaldu ditu. Helburua da, batetik, hiriko garraioa deskarbonizatzeko neurriak bultzatzea, eta, bestetik, jardunbide egokiak sustatzea, neurri jasangarriak hartzea eta hirietako trafikoaren hazkundeari lotutako arazoei irtenbide berriak bilatzea.

Mugikortasunaren Europar Astea Europako Batzordeak bultzatzen du. Helburua, arduradun politikoak nahiz herritarrak sentsibilizatzea, ohar daitezen hirian autoa arrazoizkoa ez den era batean erabiltzea kaltegarria dela, bai osasun publikoarentzat, bai ingurumenarentzat, eta, aldiz, garraiabide jasangarriagoak erabiltzea (hala nola garraio publikoa, bizikleta edota oinez ibiltzea) onuragarria dela. Ia 3.000 herrik eta hirik parte hartzen dute kanpaina honetan. Irailaren 22an amaituko da, “Nire autoa gabeko eguna” ospakizunarekin.

2023ko MEAren leloa: energia-efizientzia.

Giza jarduera guztien artean, garraioa da energia gehien kontsumitzen duena, ia % 40 (industriak baino gehiago, % 24,6). Garraioak CO2ren emisio baliokideen % 23 isurtzen du atmosferara; horrela, atmosferaren kutsadura areagotzen du eta klima-aldaketa azkartzen du, Garraioaren Behatokiaren datuen arabera.

Azpimarratu behar dugu auto pribatua garraioaren energia osoaren % 15 dela. Horregatik, Europako Batzordeak ohartarazten du sarritan ez dela behar bezala baloratzen ibilgailu pribatu bat edukitzearen urteko kostua: kalkulatzen du urteko gastua 4.500 eurokoa dela, “bakar-bakarrik energia-gastuetan”.

Horrenbestez, Europako Batzordeak edizio honetan aukeratutako leloak –“energia-efizientzia”– 2050erako karbono-isurien neutraltasuna lortzeko helburu handia iragartzen du, Europako Itun Berdean jasotakoa. Energia-kontsumoa murriztea bat dator Mugikortasunaren Europako Astearen helburu orokorrekin. Kontsumoa murrizteko, bada, hainbat ohitura sustatu nahi dira: mugikortasun jasangarria, garraio publikoa erabiltzea (batez ere energia-iturri garbiekin funtzionatzen badute), jendea aktibo egotea, joan-etorriak oinez edo bizikletaz egitea, autoz egin beharreko alferrikako joan-etorrien kopurua murriztea, hiri bizigarriak sortzea, eta ibilgailuen abiadura murriztea, horrek erregaiaren faktura murrizten baitu (60 euroraino urtean).

Batzordearen arabera, energia-kontsumoa murrizteko ekintza kolektiboak jada eragin positiboa izan du azken hilabeteetan erregaien erreserbetan eta prezioetan, baina uste du oraindik asko dagoela egiteko, eta, beraz, mugikortasun-ohiturek ekimen kolektibo horiei laguntzen dietela bermatzeko hainbat bide aztertzea gomendatzen du.

Mugikortasun jasangarriko ekintza berriak Bilbon

2023ko MEAn zehar, Mugikortasun eta Jasangarritasun Sailak ekintza berrien sorta bat aurkeztuko du mugikortasun jasangarriaren helburuak lortzeko eta sentsibilizazio kolektiboarekin jarraitzeko, enpresen eta gizarte-eragileen eskutik.

Neurri horien artean, Bilbobusen 35. urteurrenarekin bat etorriz, entitate horren kotxe-tokien ateak irekiko dira MEDUSA energia aurrezteko proiektu aitzindaria ezagutzera emateko. Proiektu horrek metroaren gaueko energia elektrikoa autobus-flotari bideratzen dio, autobusek energia garbiarekin funtziona dezaten.

Era berean, MEA 2023ren testuinguruan, jakitera emango dira Maurice Ravel etorbideko bidegorri berriaren proiektua eta urrian abian jarriko den TAO berriaren informazio-kanpaina. Metrominuto Bilbao ekimena ere aurkeztuko da: horren bidez, hirian zehar 5 km/h-ko batez besteko abiaduran ibiltzeko joan-etorrien distantziak eta denbora kalkulatzeko plan bat eskaintzen da.

Sentsibilizazioaren arloan, sailak “Adineko pertsona aktibo eta seguruak” izeneko hitzaldia antolatu du adineko pertsonekin Otxarkoagako auzo-etxean. Esther Martí DGTko Bizkaiko Trafikoko zuzendariak emango du. Egun horretan bertan, astelehenean, hilak 18, mahai-inguru bat antolatu da: “Bilbon emisio gutxiko eremua ezartzearen onurak”. Hainbat alor eta hiritako adituk parte hartuko dute, eta Bizkaiko hiriburuan neurri hori ezartzeari buruz eztabaidatuko dute. Jardunaldia amaitzeko, “Auto elektrikoari buruzko mitoak eraisten” hitzaldia emango da, mugikortasun elektrikoaren oraina eta etorkizuna aztertzeko.

Mugikortasun astearen aurkezpenean, Nora Abetek babesleei eta laguntzaileei eskerrak eman dizkie, Bilboko MEAko jarduerei egindako ekarpen baliotsuagatik. Era berean, herritarrak animatu ditu antolatu diren jolas eta kirol-jarduera guztiez gozatzera, besteak beste: itsasontzi eletrikoan paseoak dohainik egitea itsasadarrean barrena, “El Azulito” mikrobusean ibiltzea, Kale Nagusian auto elektrikoen probak egitea, eta umeentzat eta adinekoentzat aurreikusitako gainerako ekintzetan parte hartzea.

2023KO BILBO MEA-REN agenda

MEAren Bilboko 2023ko edizio honetan, Mugikortasun eta Jasangarritasun Sailak aurreikusitako jarduerak berriz ere www.bilbaosinmicoche.net webgunean jasoko dira, aste honetan egin direnak bezalaxe, zeintzuetan mugikortasun jasangarri eta ekologikoa eta mugikortasun aktiboa protagonista izan baitira.

• Larunbata, irailak 16: Ibilgailu ekologiko eta jasangarrien erakusketa Kale Nagusian (Plaza Biribilaren eta Mazarredoren artean).
  
  • KUTSAGARRIAK EZ DIREN ibilgailu eta teknologien erakusketa handia Kale Nagusian (Mazarredoren eta Plaza Biribilaren artean): ibilgailu pertsonalak, hidrogenoz dabilen autobusa, autobus elektrikoa, zama-lanak eta banaketa egiteko ibilgailuak, bizikleta eta motor elektrikoak.
  • Karabana isila. TESLA Owners kluba. TESLA Bilbao Week.
  • Paseoak itsasadarrean zehar, itsasontzi elektrikoetan.
• Igandea, irailak 17: Aisiarako eta kirolerako gune irekia Kale Nagusian (Plaza Biribilaren eta Moyua plazaren artean).
  • Photocalla Artxandako Funikularrean.
  • KUTSAGARRIAK EZ DIREN ibilgailu eta teknologien erakusketa handia Kale Nagusian (Mazarredoren eta Plaza Biribilaren artean): ibilgailu pertsonalak, hidrogenoz dabilen autobusa, autobus elektrikoa, zama-lanak eta banaketa egiteko ibilgailuak, bizikletak eta motorrak.
  • Nordik Walking ibilaldia makilekin. Ibilbidea: Bilbo-Artxanda-Bilbo.
  • Txirrindulari federatuen arteko 23 urtetik beherako txirrindularitza birtuala, Laboral Kutxarekin eta Euskadi Fundazioarekin.
  • Giza futbolin bi, Athletic Fundazioarekin.
  • Zatoz Bilbao Basketekin baloia saskiratzera.
  • Zeure bizikletarekin trebetasuna erakusteko jokoak. Erakutsi zeure gaitasuna.
  • Ginkana familiarekin eta lagunekin. Hurbildu zeure bizikletaz, Bizieskolarekin (6-14 urte).
  • Erabilitako bizikletak saltzeko eta erosteko azoka.
  • Bide-hezkuntzari buruzko ikastaroa, bizikletei, patinei eta patineteei buruzkoa.
  • Bizikleten azterketa, azkar eta dohainik.
  • Bilbobus espazioa. Autobus elektrikoa; ebakigarriak banatuko dira.
  • Doako paseoak El Azuliton.
  • Bizkaibizi elektrikoa eta umeentzako jolasak.
  • Doako paseoak itsasontzi elektrikoetan, itsasadarrean zehar.
• Astelehena, irailak 18:
  
  • Mahai-ingurua: Bilbon emisio gutxiko eremua ezartzearen onurak. Ibaiondo udaltegia – La Bolsa eraikina (9etan).
  • Hitzaldia: “Adineko pertsona aktibo eta seguruak”. Otxarkoagako udaltegia (12etan).
  • Hitzaldia: “Auto elektrikoari buruzko mitoak eraisten”. Ibaiondo udaltegia – La Bolsa eraikina (18etan).
• Asteartea, irailak 19:
  
  • MEDUSA proiektuko obren eta instalazioen aurkezpena (metroaren gaueko energia Bilbobusen autobus elektrikoetara transferitzea).
  • Asteazkena, irailak 20:
  • METROMINUTO planaren aurkezpena. Mapa honek oinez ibiltzea sustatzeko hiriko puntu nagusiak jasotzen ditu, “Oinez dabiltzan hiriak” ekimenarekin.
  • Paseoa itsasontzi elektrikoan. Irteera, 12etan, Vincci ontziralekutik (Zirgariak eskulturaren ondoan), Uribitarte pasealekuan. Ordubete inguru iraungo du.
• Osteguna, irailak 21:
  
  • Bilboko TAO berriaren aurkezpena.
• Ostirala, irailak 22: Nire autoa gabeko eguna.
  
  • Prentsaurrekoa. Bidegorri berrien aurkezpena (Maurice Ravel). Arabiar Aretoan, 11etan.
  • “2023ko Ibiltariaren Saria” Jon Aldaiturriaga Zazpi Kaleetako merkatarien elkarteko gerente ohiari emango diote. Arabiar Aretoan (11etan).

Bilbao Zerbitzuak elkarteak gogorarazten du, Bilboko Udal Merkatuek -Erribera, Zabalgunea, Deusto, San Ignacio, Labayru, Otxarkoaga eta Trauko- udako ordutegiak mantentzen dituztela, ekainetik erosketak eta bisitak errazteko. Udako ordutegia hiru hilabetez luzatuko da, irailaren 16ra arte, eta “egun luzeagoekin, zalantzarik gabe, aldatu egiten da gure bizi-erritmoa. Bizitza soziala, familiarra, virola egitea, denboraldiko fruta eta barazki gehiago hartzea… eta, horren ondorioz, osasunak eskertzen du”, esan du Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi delegatu Álvaro Pérez Alonsok.

Merkatuak eta ordutegiak

Uda, zalantzarik gabe, kolore, zapore eta usain gehien dituen urtaroetako bat da Bilbao Zerbitzuak kudeatzen dituen zazpi Udal Merkatuetan – Erribera, Zabalgunea, Deustu, San Ignacio, Labayru, Otxarkoaga eta Trauko-, dieta osasungarri baterako osagai onenak eskaintzen baitituzte. Bertan behar den guztia aurki daiteke preziorik eta kalitaterik onenean eta merkatariek eskaintzen duten gertuko tratuarekin.

Adituek gomendatzen dute dieta orekatua eta ariketa fisikoa urte osoan zehar egitea, baina, bereziki, udan, edari azukredunak eta janari lasterra mehatxatzen baitituzte gehien. Fruta eta barazkien garaia da, baina baita arrainarena eta haragiena plantxan. Tomateak eta piperrak, melokotoiak eta meloia, sardinak eta tunidoak…, Bilboko Udal Merkatuek produktu freskoenak eskaintzen dituzte hasieratik bertatik.

Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkariak, Álvaro Pérez Alonsok, azpimarratu du “udal merkatuek Hiribilduaren eta bere auzoen bizitzaren gotorleku gisa duten garrantzia” azpimarratu du. Jarduera ekonomikoko zentroak dira, erosketa tradizionalaren espiritua bizirik mantentzen dutenak eta kontsumitzaileei produktu freskoen eta oso kalitate handikoen hautaketa handiena eskaintzen dietenak. Beti da une egokia beraiengandik pasatzeko, beti erosketa berriak deskubritzen dituztelako”

.