Bilbao Zerbitzuak-en Administrazio Kontseiluak argi berdea eman dio erregelamendu berriari, helburu honekin: hilerria egungo gizarte-beharretara eta etorkizuneko erronketara egokitzea.

Erregelamendu berriak erlijio-neutraltasuna, herritarren parte-hartzea eta jasangarritasuna indartuko ditu, eta konpainia-animalientzako hilerri bat aurreikusten du lehen aldiz.

Bilbao Zerbitzuak-eko Administrazio Kontseiluak Udal Hilerriaren Erregelamendu berria berretsi du, instalazioa gizartearen gaur egungo beharretara eta etorkizuneko erronketara egokitzeko. Berrikuntza-prozesuaren azken urratsa da, alegazioak aurkezteko epearen ondoren. Horrela, aro berri bat hasiko da Bilboko hilerriarentzat, non erlijio-neutraltasuna, herritarren parte-hartzea eta jasangarritasuna indartuko diren. Era berean, konpainia-animalientzako hilerri bat aurreikusten da lehen aldiz.

Álvaro Pérez Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo zinegotziak azaldu duenez, «onarpen honekin, aurtengo martxoan hasitako prozesua amaitzen da. Prozesuaren helburua izan da indarrean dagoen araudia errealitate sozial, juridiko eta kultural berrietara egokitzea, hilerri-zerbitzu publiko gizatiarrago, inklusiboago eta jasangarriago bat bermatuz».

Alegazioak aurkezteko epea udan ireki zen. Aurkeztutako alegazioak aztertu eta gero, Bilbao Zerbitzuak elkarteak urriaren 24an (ostirala) bere Administrazio Kontseiluaren mahaian aurkeztu zuen dokumentuaren azken bertsioa. Horrela, Kontseiluak baliozkotu ondoren, dokumentu berri horrek 2012an onartutakoa ordeztuko du.

Erregelamendu berriak errealitate eta premia berriei erantzuten die; besteak beste, errausketen gorakadari; kolektibo erlijiosoak ehorzteko espazioen erreserbari; heriotza perinatalaren tratamendu sentikorrari, edo familiei laguntza eta arreta integrala emateari erakunde espezializatuekin lankidetzan aritzeko sare baten bidez. Hain zuzen ere, onartutako aldaketa nagusien artean honako hauek nabarmentzen dira: erlijio-aniztasunaren arloan langileei prestakuntza espezifikoa ematea; administrazio-termino eta -prozeduren definizioan hobekuntzak sartzea; gizakien eta animalien gorpuzkien «azken destinoaren» kontzeptua zabaltzea, indarrean dagoen autonomia-erkidegoko eta estatuko araudiaren arabera; eta kontsumitzaileek kexak eta erreklamazioak aurkezteko duten eskubidea zehatzago arautzea.

Animalientzako hilerria

Era berean, erregelamendu berriak estreinako aldiz aurreikusten du hilerrian espazio publiko bat gaitzea etxeko animaliak errausteko eta haien errautsak gordetzeko, gizartean animalien zaintzaz eta errespetuaz dagoen sentsibilizazioari erantzuteko. «Espazio horri esker, maskotei destino duin bat eman ahal izango zaie, eta zerbitzu publiko honen ikuspegi berria indartu: zerbitzu hau eboluzionatzen ari da, herritarren egungo beharrei modu gizatiarrago, eraginkorrago eta egokituagoan erantzuteko», gaineratu du zinegotziak.

Dokumentua 2026ko urtarrilaren 1ean jarriko da indarrean, eta eskuragarri dago Bilbao Zerbitzuak-en webgunean.

Oroitzapenak eta historia

Funtsezko zerbitzu hau bermatzeaz harago, dokumentu berri honen bidez, Bilbao Zerbitzuak-ek balioa eman nahi dio hilerriak barruan daukan ondare historiko eta artistiko handiari. Lan hori duela hiru urte hasi zen egiten, kultura- eta hezkuntza-arloko ekimenekin, errezitaldiekin, eta ondare-elementuak zaharberrituz. «Hilerriaren presentzia normalizatu behar dugu hiriaren bizitzan, eta heriotzari lotutako tabu sozialak hautsi, Bilbon bizi izan den jendearen oroitzapenez betetako lekua baita», gogoratu du zinegotziak.

Gaur, Haurdunaldiko, Jaiotza inguruko eta Jaio ondoko Doluaren Kontzientziazioaren aldeko Munduko Egunean, Bilbao Zerbitzuak-ek arrosaz eta urdinez argiztatuko du Bilboko hilerria, haurdunaldian edo jaio ondoren haur bat galdu duten emakume eta familiei babesa adierazteko. «Keinu honekin galera horiek pairatu dituzten familiak babestu eta ikusarazi nahi ditugu. Sarritan isilean bizi den errealitatea baita», adierazi du Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkari Álvaro Pérez Alonsok.

Ekimena, Esku Hutsik elkartetik abiatuta, haurdunaldiko, jaiotza inguruko eta jaio ondoko dolua laguntzen eta ikusarazten duen elkartea Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako Foru Komunitatean, hirian ere sentituko da. Gaurko gauan Arriaga antzokia, La Bolsa eraikina, Moyua plazako iturria eta Casilda Iturrizar parkeko pergolako iturria euren itxura aldatuko dute, arrosaz eta urdinez argiztatuz dolu perinatalari elkartasuna adierazten.

Izarren lorategia

Errealitate horren jakitun izanda, Bilbao Zerbitzuak-ek duela hiru urte izarren lorategia izeneko espazioa eraiki zuen Bilboko kanposantuan, gurasoek eta senideek haurdunaldian, erditzean edo jaio eta gutxira hil ziren ume guztiak gogora ditzaten.

“Espazio hori, irekita dago behar duten pertsona guztientzat eta ez du inolako konnotazio erlijiosorik. Gainera, bere arkitekturak intimitate-sentsazioa indartzen du. Espazio horretara joaten diren familiek objektuak zintzilikatzeko eta uzteko edo umetxoak oroitzeko eta omentzeko lekua izan gura zutela adierazi dute”, biribildu du zinegotziak.

Datorren urriaren 1etik aurrera, Bilboko Udal Hilerriak neguko ohiko ordutegira itzuliko da: 8etatik 18etara. Hala behar duten pertsonek, bulegoa zabalik izango dute astelehenetik ostiralera 8etatik 14etara. Edonola ere, aurrez aurreko edozein izapide egiteko, Bilbao Zerbitzuak-ek hitzordua eskatzea gomendatzen du, 944 231 019 telefonoan edo info@zbk.bilbao.eus helbide elektronikoan, arreta hori eskatzen dutenek lehentasuna izango dutelako. Gainerako pertsonei arreta ondoren emango zaie.

Asteburuetan, larunbat eta igandeetan, arreta emango zaie bakarrik hildako pertsonen familiei. Bestalde, ehorzketako guardiak ere ohiko ordutegia izango du, 8etatik 13etara.

Errezitaldia, Bilbao Zerbitzuak hilerrian urtero antolatzen duen kultur programaren barruan kokatzen da, eta 12etan hasiko da.

Igandean, irailak 7, Iñaki Bermudez bizkaitarraren saxofoiaren magia eta Yume Takasaki japoniarraren pianoaren soinu goxoa entzungo dira berriro Bilboko Udal Hilerriko Kaperan «Munduko kantuak» kontzertuarekin, urtero Bilbao Zerbitzuak hilerrian antolatzen duen kultur programaren barruan kokatzen dena.

«Gazte bertutetsu bikote hau asteburu honetan itzuliko da hilerrira hurbiltzen den pertsona orori bere musika klasikoarekin gozatzeko, Bilboko hilerri nagusiaren balio artistiko, historiko, kultural eta ondarezko balio handia balioesteaz gain», adierazi du Álvaro Pérez Alonso Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Arloko zinegotzi ordezkariak.

Bi musikari gazte hauek Parisen ezagutu ziren, eta gaur egun bizi diren Goi Mailako Musika eta Dantza Kontserbatorio Nazionalean osatu zuten beren prestakuntza. Horrela, Iñaki Bermudez, nazioarteko bakarlaria eta ganbera musika uztartzen duen artista, eta Yume Takasaki, pianista eta ganbera musikaren maitalea, osatzen dute bikotea. Izan ere, euren kontzertua saxofoiaren errepertorio klasikoz josita egongo da, konpositore handien pieza ikonikoekin: Maurice Ravel, Reynaldo Hahn, Miguel de Jorge edo Pedro Iturralde, beste batzuen artean.

Emanaldia 12etan hasiko da eta ordu betez bertaratzen direnei garai guztietako obra ospetsuenak hurbilduko dizkie. «Egun horretan Kaperara hurbiltzen direnek musika klasikoko dueto honetaz gozatzea besterik ez dugu nahi, Bilboko Hilerria den bezalako leku enblematiko batean», ondorioztatu du zinegotziak.

Ganberako musikariak

Iñaki Bermudez (Sopela) lizentziaduna da Parisko Conservatoire National Supérieur de Musique et Dance, Bruselako KCB eta Bartzelonako Conservatori Superior Liceu-n, eta nazioarteko ibilbidea egin du bakarlari gisa eta ganbera-musikako hainbat proiekturekin. Bere ibilbide musikalean zehar nazioarteko hainbat lehiaketatan saritua izan da; Classic Winds International Saxophone and Clarinet Competition Tel Aviv-en esaterako, eta Luxenburgoko Bakarlari Gazteen Europako 34. saria. Irakasle gonbidatu gisa jardun du, eta hainbat kontserbatoriotan eman ditu masterclassak: Bartzelonako Conservatori Superior Liceu, LUCA School of Arts, Belgika, Conservatori di Bari, Italia, Santiagoko Encontro Galego de Saxofón, Vienako Kontserbatorioa, Valentzia, etab.

Yume Takasaki (Yokohama, 1997), musikan lau urterekin hasi zena. Tokioko Musika Ikastetxeko Bekaren laguntzarekin, 2015ean Yusuke Kikuchi eta Tomoaki Yoshidaren formakuntzara batu zen, non Musikako lizentziatura lortu zuen 2019an. Ganbera musikaren zale amorratua, hainbat taldetan jotzen du, eta ganbera musikako lizentziatura lortu zuen 2020an. Parisko Goi Mailako Musika eta Dantza Kontserbatorio Nazionalean piano eta ganbera musikako akonpainamendu masterra du. Maiz laguntzen die Frantziako eta atzerriko hainbat talderi.

Kontzertu lirikoa Domu Santu egunean

Urtero bezala, azaroaren 1ean, Domu Santu eguna dela eta, Bilbao Zerbitzuak-ek kontzertu liriko klasikoa eskainiko du Bilboko Hilerriko Kaperan. Oraingo honetan, Bilbao Bel Canto musika taldeak hartuko du parte; Patricia Sesar sopranorekin, Martín Barcelona tenorrarekin, Alfonso Rodríguez-en biolinarekin, Miren de Diegoren biolarekin eta Iñaki Velascoren pianoarekin.