Eguzki-panelak jarriko diren eraikinak badu babes berezi bat Bilboko Zazpi Kaleetan egoteagatik; bestalde, ekimen honekin, aukera ematen zaie auzotarrei beren erkidegoetan eguzki-energia fotovoltaikozko instalazioen onuradun izateko.

Panel fotovoltaikoak ezarrita, egungo argindar-kontsumoaren % 25 aurreztu ahal izango dela jotzen da, gutxi gorabehera.

Jardun honetarako aurrekontua 184.000 euro (BEZa aparte) izan da, eta Iberdrolak egingo du instalazioa, hiru hilabeteko epean; halaber, merkatariak sartzeko aparkalekuan argindarrez kargatzeko bi puntu ere ipiniko dira.

Bilboko Udala Erriberako udal-azokan eguzki-panel fotovoltaikoak ezartzeko obra egiten ari da, Bilbao Zerbitzuak tokiko enpresa-entitate publikoaren bidez, eta dagoeneko sartu da amaierako fasean, 234 eguzki panel ezarrita eraikinaren 6 estalkitan.

Instalazio horren potentzia nominala 129,6 KWp izango da, eta, gutxi gorabehera, 110.678 KWh argindar ekoitziko du urtean; horrekin, egungo argindar-kontsumoaren %25 inguru aurreztuko dela jotzen da.

Gainera, ekimen jasangarri horrekin, merkatariak sartzeko aparkalekuan argindarrez kargatzeko bi puntu bikoitz ipiniko dira, 22kW-ko potentziakoak, eta, horri esker, azken miliako deritzon garraioa elektrifikatzen lagunduko da.

Yolanda Díez Bilboko Udaleko alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Saileko zinegotzi-ordezkariak azaldu duenez: “ekintza honekin, lortuko da uriko udal-azoka ospetsuena geroz eta jasangarriagoa izatea, Garapen Jasangarrirako 2030 Agendak eta haren 17 GJHek ezarritako bidetik”.

Yolanda Díezek eskerrak agertu dizkie axola handiko esku hartze honetan parte hartu duten entitateei, eta, axola handikoa diogu, Erriberako Azoka delako, eraikin babestu bat; entitate horiek, izan ere, esku hartzearen xehetasunak ezagutzera emateko prentsaurrekoan egon dira. Era horretan, bada, Iván Calderón ere izan da aurkezpenean, Hiri Berroneratzearen Saileko zinegotzi ordezkari eta SURBISA sozietateko presidentea, eta halaber Joanes Mendaluniz, PI Berlin, S. L. sozietateak egindako proiektu teknikoaren idazlea, eta David Martínez ere bai, Iberdrolaren Euskal Autonomia Erkidegoko ordezkari komertziala.

Kultur ondasuna, monumentu multzoaren kategoriakoa

Proiektu honen ezaugarri nagusietako bat da erakinak babes berezia duela Bilboko Zazpi Kaleetan egoteagatik, Estatuko multzo historiko-artistiko izendatua izan baitzen 3290/1972 Dekretu azaroaren 9koaren bidez, eta, ondoren, kultur ondasun kalifikatuaren deklarazioa erantsi zitzaion, gainera, monumentu multzoaren kategoria emanez, 543/1995 Dekretu abenduaren 29koaren bidez.

“Hasiera-hasieratik, gure nahia izan da instalazioak erabateko begirunea izatea eraikinaren tipologiaren eta historiaren ondoriozko babes-sistemari. Babes hori, ordea, gure ustean, ezin zen izan oztopo edo muga gure ekimen honetarako” adierazi du Yolanda Díezek.

Horretarako, Iván Calderón Hiri Berroneratzearen Saileko zinegotzi-ordezkariak azaldu duenez, beharrezkoa izan da Zazpi Kaleak Birgaitzeko Plan Berezia aldatu eta egokitzea Hiri Antolamenduko Plan Orokor berriaren arabera. “Egokitze horren bidez, aurrera egin da nabarmenki deskarbonizazioan eta argindar-kontsumoa urritzeko bidean, eta ate bat ireki zaio Zazpi Kaleetako eraikinen estalkietan eguzki-panelak ipintzeko aukerari, betiere haien ondare-balioa zainduz eta errespetatuz”.

Beste alde batetik, David Martínez Iberdrolak Euskadin duen ordezkari komertzialak nabarmendu duenez: “proiektu hau axola handiko mugarri bat da, eta erakusten du gure konpainiak Euskadiren alde, energiaren arloko soluzioen berrikuntzaren alde eta jasangarritasunaren alde egiten duela, eta konpromisoa duela Bizkaiko herritarrengana, lurralde honetako auzoetan inbertituz eta tokian-tokian kalitatezko enplegua sortuz, eta zero kilometroko energia auzotarren esku ipiniz”.

Bilbao Zerbitzuak tokiko enpresa-entitate publikoak sustatzen duen proiekturako, PI Berlin, S. L. sozietatearen aholkularitza teknikoa baliatu da, proiektuaren betekizun teknikoak lantzeko, hain zuzen; PL Berlin SL sozietate alemaniar bat da, Bilbon egoitza duena. Obra hau egikaritzeko lana Iberdrola Clientes, S.A sozietateari adjudikatu zaio, 183.773,03 euroan (BEZa aparte).

Moduluen antolaerari esker, albait gutxiena izango dira sistemaren orientazioaren eta makurduraren ondorioz eta itzalen ondorioz sortuko diren galerak; gainera, erakinak aukerak eskaintzen ditu espazioa aprobetxatuz eta eguzki-energiako instalazioa erakinari egokituz energia-eraginkortasun albait handiena lortzeko, eta hala, eguzki-panelek albait ikusizko eragin txikiena izango dute, eta proiektua ondo uztartzen da Erriberako Azokaren estalkiarekin.

Erriberako Merkatuko kartel digitalek “Bideotikan” hartzen dute, irailetik azarora bitartean hiriko bideowallik garrantzitsuenetan ikusgai dauden arte digitaleko bideo-sortak.

Bilboko kaleetan, etorbideetan, lurpeko tuneletan, gero eta pantaila gehiago daude. Gauza bera gertatzen da beste hiri askotan. “Bideotikan”-ek, pantaila horiek kriptoarterako espazio gisa berreskuratzea proposatzen du, Bilbo galeria birtual ireki bihurtuz. Bertan, artearen abangoardia mundu guztiaren aurrean egongo da, eta hiritarrekin, turistekin eta ibiltariekin, elkarrizketa adimentsu eta ludikoa ezartzen da artearen eta ikus-entzunezko proiektu iradokitzaileen bidez.

Hiriko pantailetan proiektatutako multimedia klip laburrekin, mundu osoko artistei euren lanak partekatzeko espazio alternatiboa eskaintzea du helburu “Bideotikan”-ek. “Erriberako Merkatuak bere euskarriak eskaini ditu obra horiez formatu zabalagoan eta partekatutako hiri-esparruan gozatzeko, oraingo honetan, erosketa egiten dugun bitartean, konbinazio ezin hobea”, ziurtatu du Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Zinegotziak.

Gaur goizean, Euskadiko Urrezko Mamia Saria eman diote Erriberako Merkatuan Zallako Krosta okindegiari. Ekimena Ogi Onaren Ibilbide Espainiarraren barruan dago. Ibilbide horrek Euskadiko top okinak bilatzen ditu, eta, horrekin, ondoren, 2022ko Ogi Onaren Espainiako Ibilbidearen zerrenda osatuko da, Okintzako Izarren banaketarekin, azaroaren 14an Valentziako Gastronomia Azokan amaituko den ekitaldian.

Hautaketa-sistema dastatze anonimoen bidez egin da. Epaimahai profesional batek eskatutako ogien alderdiak ebaluatu ditu, eta horien artean, ehundura, zaporea, azala, zola eta mamia nabarmendu behar dira. Lan egiteko erabili den dastatze anonimoen sistemak neutraltasuna eta erabateko independentzia bermatzen ditu ebaluatzeko eta erabakitzeko orduan.

Ebaluazio-proiektu honetarako, lan sakona, zaila eta neketsua behar izan da, eta horretarako, ogiak beti modu anonimoan ebaluatzeaz arduratu den epaimahai profesionaleko kide izan diren sektoreko profesional askoren lankidetza behar izan da.

Proiektuaren azken helburua Okintzako Izarrak ematea da, bisitatzen duten autonomia erkidego bakoitzean finalerdiak egin ondoren 100 okin top aukeratuta.

“Erriberako Merkatua ondo egindako ogiaren erakustoki da gaur egun, eta merezi duen lekua ematen dio. Betiko ogia, berrikuntza eta joera berriak alde batera utzi barik. Elikagai hori ezin da falta gure dietan, eta nik neuk beti aldarrikatzen dut. Eskerrik asko okinei. Izan ere, balioez eta tradizioz betetako ekoizle eta saltzaileei zor diegu. Ogiaren adierazpen guztiak goretsi gura dituzuen pertsonei, nutrizio- eta elikadura-ezaugarrien oihartzuna helaraziz”, adierazi du Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Zinegotziak.

Erriberako Merkatuko bigarren solairuan dagoen Sukaldaritza Eskolak giltzurruneko arazoak dituzten pertsonentzako elikadura osasungarriari buruzko tailerrei ekin die berriro. Ikastaro horiek iazko apirilean jarri ziren martxan eta, udako oporren ondoren, Bilboko Ostalaritza Goi Eskolako (ESHBI) profesionalek beste hiru prestakuntza-saio emango dituzte urtea amaitu arte.

Ikastaroak giltzurrunetako gaixotasunen bat duten pertsonei daude zuzenduta. Gaixotasun mota horrek biztanleria orokorraren % 10ean eta 65 urtetik gorakoen % 25ean du eragina. Ikastaroetan, ESHBIko adituek nutrizio-aholkularitza eta zenbait jarraibide dietetiko emango dituzte, pazienteek euren egoerarekin bat datozen elikadura-ohiturak har ditzaten.

“Bilbao Zerbitzuak-etik oso pozik gaude Alcer Elkartearekin elkarlanean tailer hauei berriro ekiteaz. Bilboko Ostalaritza Goi Eskolako profesionalen aholkularitzari esker, giltzurruneko gaixotasunen bat duten pazienteek euren elikadura gaixotasun medikoaren egoeraren arabera egokitzeko aukera izango dute”, adierazi du Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Arloko Zinegotzi Ordezkariak.

Urtea amaitu arteko hiru saioak:

• Urriak 18
• Azaroak 23
• Abenduak 13

Bilbao Zerbitzuak-ek Bilboko Ostalaritza Goi Eskolarekin (ESHBI) elkarlanean abian jarri zituen sukaldaritza osasungarriari buruzko ikastaroak Erriberako Merkatura itzuliko dira hilabete honetan. Sukaldaritza Eskolak bost saio hartuko ditu urtea amaitu arte. Ikastaro eta klase praktikoetan zehar, bertaratzen diren San Frantzisko eta Bilbo Zaharra auzoetako bilbotarrek elikadura ohitura osasungarriagoak hartzeko truku eta aholku berriak ikasi ahal izango dituzte.

“Klase teorikoetan elikadura hobetzeko hainbat estrategia irakatsiko dira, eta errezetak prestatzeko, ingurukoak diren eta kalitate ezin hobea duten Bilboko Udal Merkatuetako postuetako produktuak erabiliko dira”, adierazi du Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Arloko Zinegotzi Ordezkariak.

Tailer horiek aukera ona dira udako hilabeteetan, errutina aldaketen, oporren eta abarren artean, askotan, deskuidatu egiten den elikadura osasungarria berreskuratzeko.

Urtea amaitu arteko bost saioak:

• Urriak 20
• Urriak 27
• Azaroak 10
• Azaroak 17
• Azaroak 24

Joan den larunbatean, irailaren 24an, Erriberako Merkatuaren Atariak Iñaki Makazagaren “Piedra de Toque” podcastaren denboraldi berriko lehen kapitulua hartu zuen. Oraingoan, Patricia Simon kazetariaren eta Luz Mary Osorio ekintzaile kolonbiar eta giza eskubideen defendatzailearen bisitarekin estreinatu zuen denboraldia.

Merkatuko atari ikusgarri eta argitsuan egin zen “irrati showean”, kazetariak munduan zehar egindako bi hamarkadako kazetaritzaren balantzea egiten duen eta, beldurren bidez, gure bizitzetatik urrun eta hurbil dauden errealitateak lotzen dituen “Miedo: viaje por un mundo que se resiste a ser gobernado por el odio” bere liburuari buruz hitz egin zuen.

Saioan zehar, entzuleek, besteak beste, Balkanetan, Sahelen, Kuban, Kolonbian edo Palestinan zehar bidaiatu ahal izan zuten, Patriciak eskainitako kontakizunari esker. Solasaldian, aktibista eta giza eskubideen defendatzailea izateaz gain, bertako komunitate indigenaren buru izateagatik bere herrialdean bost urteko mehatxuak jasan ondoren aldi baterako Bilbon errefuxiatuta dagoen Luz Mary Osoriok hartu zuen parte.

Erriberako Merkatuak, pandemiaren ondoriozko urte biko geldialdiren ondoren, berriro ireki ditu ateak 2022ko Open House Bilbao ekimenean bere distira guztia erakusteko. Erriberako Merkatua izango da ekimen horretan bisitatu ahal izango diren Hiriko eraikin enblematikoetako bat. Zehazki, igandean, urriak 2, 11:00etatik 19:00etara egongo da irekita, 24 laguneko taldekako bisitetarako. Bisita bakoitzak 30 minutu inguru iraungo du.

Bizkaia Aretoan aurkeztu da gaur goizean Open House Bilbaoren 2022ko edizioa, Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Sailaren esku dagoen Bilboko udal merkatuen kudeatzailea den Bilbao Zerbitzuak erakundeko gerentea den José Antonio Fernández Celadaren partaidetzarekin. Esan duenez “harro egoteko modukoa da beti gure udal merkatuak Bilboko Open House bezalako ekimen indartsuen barruan baloratzea. Herritarrak hurbiltzera, eta merkatua, seguruenez behin baino gehiagotan erosketa-saskia kalitatezko produktu eskuragarriz bete izan duten leku ezin hobe hori, beste modu batera ezagutzera animatu gura ditugu”.

La Palma uharteko sumendiak eztanda egin zuenetik urtebete bete denean, irailaren 19an, hain zuzen ere, Erriberako Merkatuko Merkatarien Elkarteak ekimen solidarioa gauzatuko du larunbat honetan, hilak 17, Bilbon, Estatuko beste merkatu batzuekin batera. 2,50 euroren truke, helburu on batengatik, erabiltzaileek eta bisitariek banana zaporeko lehen “laba jangarria” gozokia probatu eta erosi ahal izango dute.

Espainiako Merkatu Tradizionalen Konfederazioak bultzatutako ekimen solidarioa da. La Palma uharteko sumendiaren erupzioaren lehen urteurrena den honetan laguntzeko produktu bat sortu du, dirua biltzeko helburuarekin. Banana zaporeko “laba jangarria” da, eta bildutako guztia, baita ustiapen-eskubideak ere, La Palma uhartera bideratuko dira.

“Laba jangarria” Estatuko merkatu garrantzitsuenetan emango da ezagutzera: Bilboko Erriberan, Bartzelonako Boquerían, Valentziako Zentralean, Tenerifeko La Recovan … Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumoko Zinegotzi Ordezkaria izango da ekitaldian. “Bat egiten dugu helburuarekin, La Palma suspertzen joango denaren gure desiorik zintzoena adierazten dugu, eta zorionak eman gura dizkiegu merkatariei, baita Erriberako Merkatukoei, noski, horrelako elkartasun-helburuekin eta beste askorekin beti aktibo eta proaktibo agertzen direlako”.

2022ko MAE Bilbo programak baldosari eta bidegorriari ematen diote protagonismoa, asfaltoaren aurrean, joan-etorri jasangarri, seguru eta osasungarrien neurri eta ekimen berrien bidez.

2022ko MAEren esparruan, Bilbo funikularraren berrikuntzari, igogailu berrieei eta bidegorri bati bultzada emateko prestatzen ari da, eta jasangarritasun turistikoko proiektuak batzen ditu.

Langileen eta bazkideen joan-etorrietan CO₂ isurtzen dela jabetuta, enpresek eta erakundeek jardunbide egokiak jarriko dituzte abian horiek arintzeko.

Domekan, hilaren 18an, Bilboko Kale Nagusia festa bihurtuko da, ume eta adinekoentzako mugikortasun jasangarriarekin lotutako jolas- eta kirol-jarduerak egiteko.

Osteguenean, hilak 22, “Bilbo, nire kotxe barik!” egunean, Telebilbaoko kaleko berriemaileek 2022ko “Ibiltaria” saria jasoko dute, sortu zireneko 30. urteurrenean.

Nora Abete Bilboko alkateorde eta Mugikortasun eta Jasangarritasun Saileko zinegotziak gaur aurkeztu du aurtengo Mugikortasunaren Aste Europarraren edizioa (2022ko MAE), urtero irailaren 16tik 22ra egiten dena. Aurtengo goiburua “Konexio hobeak” da. Yolanda Díaz alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Saileko zinegotziak lagunduta, Abetek hainbat ekimen errepasatu ditu, egun hauetan baldosak eta bidegorriak asfaltoaren lekua har dezaten.

Erriberako Merkatua aukeratu da 2022ko MAE aurkezteko, mugikortasuna eta ariketa fisikoa elikadura osasuntsuko ohiturekin modu sinbolikoan elkartzeko. Yolanda Diez alkateordeak eta Osasun eta Kontsumo Saileko zinegotzi ordezkariak aurreratu duenez, ihazko edizioaren arrakastaren ondoren, Bilbao Zerbitzuak-ekin lankidetzan eta “Ibiltarien sarea” programaren osagarri modura, bisitak egingo dira udal merkatuetara jarduera fisikoan elikadura osasungarria sartzeak daukan garrantzia nabarmentzeko, ekonomia zirkularra eta bertoko produktuen kontsumoa sustatzeaz gain, hori guztia bizimodu osasungarria izateko.

2000. urteaz geroztik, Bilbo Mugikortasunaren Aste Europarrean ari da parte hartzen. Kanpaina horren helburua da hirietako mugikortasun jasangarriak eta garraiobide jasangarrien erabilerak dakartzan onurei buruz herritarrak sentsibilizatzea; garraiobide horien artean daude, besteak beste, garraio publikoa, bizikleta, oinezko joan-etorriak, partekatutako autoen sistemak eta abarrak.

Bi hamarkada baino gehiagotan, Bilbok hainbat ekimen gauzatu ditu, Europako Batzordeak automobilaren erabilera eta haiek eragiten dituzten isurketa murrizteko jardunbide egokienen artean dauzkanak, eta hiri-plangintzako neurriak ere ezarri ditu, uria inklusiboagoa izan dadin.

Izan ere, uriburua aitzindaria izan da, orduko 30 kilometrora jaitsi baitu kale guztietan zirkulatzeko abiadura. Ekimen horren bidez, Europako Batasuneko Hiri Segurtasuneko Saria lortu zuen, tokiko agintariek bide-segurtasunaren arloko lorpen garrantzitsu eta berritzaileei egindako ekarpena aitortzen duena. Era berean, Bilbok bidegorrien kopurua eta hedapena handitzen jarraitzearen aldeko apustua egin du eta, horri esker, bizikleta ohiko garraiobide bihurtu da kaleetan; beste alde batetik, herritarrak oinez edo garraio publikoan ibiltzera bultzatu ditu. Azken politika horien artean nabarmentzekoak dira, besteak beste, “Bilbo ezagutzeko ibilbideak osasuna zaintzen duzun aldian”, “Eskola-bideak”, domeketan Moyua eta Mazarredo arteko bidea eta Mesedeetako kalea, San Nikolas eta Areatzako zubiaren arteko bidea, eta egunero hiru eskola-inguruneak oinezkoentzako bihurtzea, eta Bilbobizi bizikletak alokatzeko udal-zerbitzua jartzea.

Era berean, uriak beste ekimen batzuk gehitu dizkie horiei erregai fosilak erabiltzen dituzten ibilgailuak apurka-apurka aldatzeko, autobusen flota berritzeko, taxiak, anbulantziak eta banaketa elektrikoko ibilgailuak berritzeko edo gaur egun bizilagunen irisgarritasuna errazten duten 64 igogailu eta arrapalak abian jartzeko. Orain, MAEren esparruan, Artxandako Funikularra berritzeari, igogailu eta bidegorri berriak martxan jartzeari edo jasangarritasun turistikoko proiektuei bultzada handia emateko prestatzen ari da.

Enpresen eta erakundeen jardunbide egokiak

2022ko MAE programaren aurkezpenean, Nora Abetek gizarte-erakundeek, erakundeek eta enpresa laguntzaileek egindako ekarpena nabarmendu nahi izan du, hala nola Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbobus, Decathlon, Euskaltel, Ceprenor, Bilbao Basket Fundazioa, Athletic Fundazioa edo Laboral Kutxa. Mugikortasun jasangarriarekin lotutako jarduerak egiten dituzte beren eragin-eremuetan, herritarrak garraiobide bat aukeratzeko orduan portaera aldatzeak dakarren onura indibidual eta kolektiboaz kontzientziatzeko.

Mobility Action edo mugikortasunari buruzko jardunbide egoki horien barruan, Decathlonek mugikortasun jasangarria sustatzeko proposamena egin du bere dendetan. Hain zuzen ere, langileen eta bezeroen eskura jarriko du ibilgailu-flota bat, bizikletaz eta patinete elektrikoz hornituta. Gainera, helburu horrekin, datorren domekan, irailak 18, eta 2022ko MAE Bilbao programaren barruan, irristatze-pista bat jarriko du, adin guztietako pertsonek irristatzen ikasteko ikastaroekin.

Euskaltelek jasangarritasunarekin lotutako hainbat jarduera egiten ditu, langileentzako mugikortasun-planekin eta haiei egindako mugikortasun-inkestekin. Hain zuzen ere, ingurumen-inpaktu txikiagoa daukaten ibilgailuak eskaintzen dizkie, eta diruz lagundutako auto elektrikoen eta hibridoen eta bizikleta elektrikoen eredu gehiago eskaintzen dizkie. Konpainiak langileentzako autobus-zerbitzua ere jarri du martxan, bulegoetan ibilgailu-kargagailuak jarri ditu eta autoen isuriak neurtzeko neurriak hartu ditu, eta igorle handientzako hobekuntza-ekintzak abian jarri ditu. Jasangarritasunarekin daukan konpromisoa osatzeko, Euskaltelek astearen zati batean telelana sustatzen du, elektrizitate erabat berdea erabiltzen du eta eraikinetan energia-eraginkortasuna hobetzeko ekintzak gauzatu ditu.

Athletic Fundazioak, bere aldetik, Athletic Club jasangarritasunaren erreferente bihurtu nahi du bere jarduerari eragiten dioten alderdi guztietan, eta ikuspegi horren barruan mugikortasuna garrantzi handiko eremua da. Ez da ahaztu behar Athleticek ikaragarrizko eragin soziala duela bere ingurunean eta horrek sentsibilizazio prozesu kolektiboa azkartu dezake. 2019an akordioa aurkeztu zuen Mugikortasun eta Jasangarritasun Sailarekin, 2019ko MAEren esparruan. Akordio horren ondorioz, 50 bizikleta aparkatzeko lekua jarri zen San Mamesen, zaleak garraiobide horretan joan zitezen partidetara. Fundazioak bere bazkideen mugikortasun-prozesua aztertzen du kirol-topaketak egiten diren egunetan, C02 emisioak apurka-apurka murrizteko asmoz, eta klubaren mugikortasunerako garraio publikoa eta flota elektrikoak sustatzen jarraitzen du. Ekarpenen beste adibide bat C02 isuriak konpentsatzeko programa da, Lurgaia Fundazioarekin zuhaitzak landatuz.

Txirrindularitzako Euskadi Fundazioak bide-segurtasuneko neurriak ezartzera bideratutako sentsibilizazioan egiten du lan. Hori funtsezkoa da bizikletaren eta beste garraiobide jasangarri batzuen erabilera garatzen jarraitzeko, azpiegitura eroso eta erabilerrazen bidez erabilera sustatuz. Fundazioak konpromisoa hartu du txikienen artean harrobia sortzeko eta, beraz, funtsezkotzat jotzen du zirkulatzeko beldurra galtzea. Segurtasun-pertzepzio horrek zaletasuna sortuko du ume txikiengan.

Bilbao Basket Fundazioak ere bat egin du edizio honetan 2022ko MAErekin eta saskibaloiko zale guztiak mugikortasun jasangarri eta osasungarria praktikatzeko onurez kontzientziatzeko helburuekin. Bilbao Basket Fundazioa irabazi-asmorik gabeko erakundea da eta, kirolaren praktikaren eta balioen bitartez, gizarte-, hezkuntza- eta kirol-arloko proiektuak sustatu eta garatzea du helburu. Bilbao Basket Fundazioaren funtsezko helburua kirolaren bidez balioetan heztea da eta, zehazkiago, saskibaloia tresna modura erabiltzea.

Era berean, Laboral Kutxak “Laboral by Bike”, Enpresa Osasungarriaren programaren parte den ekintza garatzen du. Programa hori 2019an jarri zuen abian erakundeak, pertsonei bizitza osasuntsuagoaz gozatzen laguntzeko, elikadura osasungarriarekin, jarduera fisikoarekin, ongizate emozionalarekin eta mugikortasun jasangarriarekin lotutako ekimenak hedatuz. Aldi berean, GJHak lortzen laguntzeko konpromisoaren barruan, CO2aren emisio-iturri nagusietako bat langileak etxetik lantokira joatea dela ikusi du eta, beraz, plan bat diseinatzea erabaki zuen, Laboral Kutxan lan egiten duten pertsonek bizikleta erabil dezaten lanera joateko.

Ekimen horren emaitzak onak izaten ari dira, eta langileen % 10ek dagoeneko erabili du erakundeak ekimen horren barruan garatu duen aplikazioa (% 5 dira normalean bizikletaz joaten direnak). Aplikazio horri esker lanera bizikletan joaten diren pertsonak identifika daitezke, eta garraiobide hori aukeratzen dutenei egunean euro bat emateko balio du. Baina ez da hor geratu; izan ere, irailetik aurrera, aplikazioa erabiltzen dutenek bizikletaren erabileraren ondorioz karbono-aztarna murrizten zelan lagundu duten ikusiko dute (egindako kilometroen bidez), bai banaka, bai taldean. Gainera, irailean, lanera oinez doazen pertsonak sartuko dira ekimen horretan; horrela, bada, bizikleta garraiobide jasangarri gisa erabiltzea sustatzeaz gain, garraiobide kutsatzaileak erabili ordez oinez joateko aukera dutenak ere animatuko dituzte. Helburua da aukera daukaten pertsona guztiek, etxetik gertu daudelako, autoaren ordez alternatiba jasangarriagoak erabiltzera animatzea eta, horretarako, beren kolektiboa horrelako ekimenen bidez kontzientziatzen eta animatzen jarraitzea.

2022ko MAE-ren leloa: konexio hobeak

Mugikortasunaren Aste Europarraren hogeita bigarren edizioaren helburua da lekuen eta herritarren arteko sinergiak sustatzen jarraitzea. Ekimena 1999an sortu zen Europan (Autorik gabeko eguna), eta 2000. urtetik aurrera Europako Batzordearen laguntza izan zuen. Edizio honetan, mugikortasun aktiborako portaera-aldaketa, garraio publikoaren erabilera eta garraio-soluzio garbi eta adimendunak sustatuko dira, bai eta jardunbide egokiak eta neurri iraunkorrak ere.

2022. urteko kanpainarako Europako Batzordeak aukeratu duen leloa “Konexio hobeak” da eta bost zutabetan oinarrituko da: pertsonak, tokiak, garraio publikoa eta plangintza eta politikak. Aurtengo helburua da pertsonak elkarrengana bideratzea garraio publikoaren bidez, inguruko espazio publikoetan hainbat hilabeteko isolamendu, murrizketa eta muga jasan ondoren.

Esparru horretan, Multimodaltasun lasterketa tradizionala aldatu egingo da aurten MAEren “Konexio hobeak” lelora egokitzeko. Oraingoan, “Bilbo, nire kotxe barik!” egunean, irailaren 22an, eguena, UPV/EHUko ikasleen artean hautatutako lau pertsonak, Barik eta Bilbao Bizi txartelekin, gutxienez hiru garraiobide konbinatu beharko dituzte Otxarkoaga eta Errekalde plazaren arteko distantzia egiteko; horrela, konbinaziorik egokiena ebaluatuko da, bidean egindako denbora eta karbono-aztarna baloratuz.

2022ko Bilbo MAE-ren agenda

EMAren edizio honetan, Mugikortasun eta Jasangarritasun Sailak aurreikusitako jarduerak berriz ere www.bilbaosinmicoche.net webgunean jasoko dira, baldosak eta bidegorriak asfaltoa jango duten aste honetako jarduerak barne.

• Irailaren 16a, barikua: “Eskola-bideak” programari buruzko erakusketa, adingabeak ikasgelara autonomiaz joatea errazteko. Beste garai batzuetako ohituren eta erabileren erakusketa.
• Irailaren 18a, domeka: Aisialdirako eta kirolerako gune irekia Kale Nagusian.
  • Giza futbol handi bi, Athletic Fundazioarekin
  • Indoor txirrindularitza-lehiaketa, Laboral Kutxarekin eta Euskadi Fundazioarekin
  • Trebetasun-jolasen ginkana zeure bizikletarekin, Bizieskolarekin (6-14 urte)
  • Erabiltako bizikletak saltzeko eta erosteko azoka
  • Skate-pista Hiru Hamabirekin, gazteen artean kaskoaren erabilera sustatzeko
  • Patinak erabiltzen ikasteko roller-pista, Decatlonekin
  • Bide-hezkuntzako zirkuitua Bizkaiko Txirrindularitza Federakundearekin (4-14 urte)
  • Bilbobus espazioa. Autobus elektrikoa; ebakigarriak banatuko dira
  • Bizkaibus. Autobus elektrikoa, Bizkaiko Foru Aldundiko Garraio eta Mugikortasun Jasangarriaren Sailak bizikletaren erabilera sustatzeko abian jarritako ekimenekin.
• Irailaren 19a, astelehena: Bidegorri berriaren aurkezpena, Etxebarria parkearen eta Udaletxeko biribilgunearen artean egingo dena.
• Irailaren 20a, martitzena: Jasangarritasun turistikoko proiektua – Artxandako funikularra berritzeko proiektuaren aurkezpena.
• Irailaren 21a, eguaztena: Jasangarritasun Turistikoko Proiektua. Eusko Jaurlaritzaren, Bilboko Udalaren eta Bilboko taxilarien arteko akordioa, garraioaren bidezko mugikortasun turistiko jasangarriaren ekimen berri batekin.
• Irailaren 22a, eguena:
  • Bilbo, nire kotxe barik!
  • Multimodalitatearen lasterketa, “Otxarkoagatik Errekalde plazara joateko garraio-konbinaziorik onena” lortzeko. Garraiobide desberdinen nahasketa, non garraio-denbora eta bidaia mota bakoitzak uzten duen karbono-aztarna baloratzen diren.
  • 2022ko Ibiltari Saria “Telebilbaoko kaleko berriemaileei, beren 30. Urteurrenean”.

Iraila, zalantza barik, itzuleraren hilabetea da. Oporretatik lanera, eskolara… itzultzea, errutinara, hain zuzen ere, eta Bilboko Udal Merkatuen kasuan, oso modu gozoan. Izan ere, hilabete honek zapore, usain eta kolore berriak dakartza, eta hori ikusteko nahikoa da estreinatzen diren eta sasoiko produktuak kontsumitzera bultzatzen gaituzten postuetan zehar ibilbidea egitea.

“Gure errutinetan ohitura osasungarriak eta jasangarriak txertatzea, adibidez, sasoiko eta hurbileko elikagai gehiago kontsumitzen hastea, etapa aldaketa errazago onartzeko modu egokia da. Gure Udal Merkatuetako postuek eskaintzen dituztenak bezalako elikagaiak”, aholkatu du Yolanda Díez Bilboko Udaleko Alkateorde eta Osasun eta Kontsumo Zinegotzi Ordezkariak.

Frutei dagokienez, mahatsaren eta pikuaren garaia da; barazkiei dagokienez, hauen sasoia da: letxuga, berenjena, kalabazina, kalabaza, luzokerra, tipula, piperra, espinaka, azenarioa, apioa, erremolatxa, artoa, patata eta zerba, eta, pixkanaka-pixkanaka, porrua eta txanpinoia sartzen joango dira; lekaleei dagokienez, babarruna da erregina; arrainetan, hegaluzea, txitxarroa, meroa, palometa, enperadorea eta sardina inoiz baino presenteago daude. Ogiari eta gozoei lekua uztea ere jardunbide osasungarria da. Normaltasunera itzuli arren ez dira Bilboko mahaietatik kanpo geratzen, eta hori eskertu egiten da.