Bilboko Udal Hilerrira jende asko joatea aurreikusten da, urriaren 23 eta 24ko asteburuetan eta 30 eta 31n, hurrenez hurren, eta azaroaren 1ean, eta horrek elkarbizitza arazoak eragin ditzake esparruaren barruan, batez ere ibilgailuak aparkalekutik sartu eta irtetearen ondorioz.

Segurtasuna bermatu ahal izateko eta hilerrira egiten duten bisitan pertsonentzako arrisku-egoerak saihesteko, Bilboko Udaltzaingoaren agenteen laguntza izango da, eta haien zeregin nagusia izango da Bilbao Zerbitzuak enpresako langileei laguntzea hilerriaren barne-antolaketan, hala nola sarbideen kontrolean eta abarretan, eta gatazka kasuetan edo indarrean dagoen araudia betetzen ez denean esku hartzeko.

Ibilgailuen sarbidea eta aparkalekuak

Bilboko Udal Hilerriak 67 plaza ditu, eta horietatik 2 mugikortasun murriztuko txartela duten pertsonentzat erreserbatuta daude, hilerrirako sarrera nagusiaren erdialdean ibilgailuak aparkatzeko.

Ibilgailuen sarbidea erraztuko da Bilboko Udal Hilerrira, Txorierri BI 737-Erandio / Larrabetzu errepidean bisiten arintasuna bermatzeko eta zirkulazio-arazoak eta aparkaleku irregularrak saihesteko.

Azaroaren 1ean leku bat gordeko da sarreraren eskuinaldean, Bilbao Zerbitzuak zerbitzuaren bulegoen ondoan, larrialdietako ibilgailuentzat, hileta-zerbitzuetako enpresentzat, mugikortasun murriztuko txartela indarrean duten ibilgailuentzat, baldin eta txartelaren titularrak ibilgailua okupatzen badu, eta egun horretan hilerrira sartzeko baimena duten pertsonen segizioan parte hartzen duten ibilgailuentzat, bai eta baimendutako beste pertsona batzuentzat ere.

• Aurten, berrikuntza gisa, Bilbokoak dolu perinataleko gune bat izango du, oroitzapenerako topaleku pertsonalizatua eta intimoa, haurdunaldian, erditzean edo erditze ondoren alaba edo semea galdu duten familia guztientzat.
• Garraio publikoa erabiltzea gomendatzen bada ere, Bilboko Udaltzaingoaren eta Gurutze Gorriaren laguntza izango da eta Covidaren aurkako neurri guztiak beteko dira.
• Urriaren 30ean eta 31n, eta azaroaren 1ean bulegoetako aurrez aurreko arreta indartu egingo da.
• Aurten kontzertu liriko klasikoa berreskuratuko da; librea izango da edukiera bete arte, eta aurten Telebilbao tokiko telebista-katetik eta Bilbao Zerbitzuak-en youtubeko kanalaren bidez emango da zuzenean.

Datorren azaroaren 1ean Domu Santu Eguna da, eta hori giroan nabaritzen da. Iaz, inguru guztietan zegoen birusak eta horri eusteko neurriek eragotzi egin zuten bilbotar askok euren hildakoei bisita egitea, bizi ziren herriko hilerrietara soilik joan zitezkeelako. Baina 2021. urte honetan, pertsona maitatuenen panteoiak, nitxoak edo hilobiak berriro txukundu ahal izango dituzte, Bilboko eta Deustuko hilerriak berriro irekita egongo direlako joan nahi duten guztientzat. Aurten, berrikuntza gisa, Bilboko hilerriak dolu perinataleko gune bat izango du, oroitzapenerako topaleku pertsonalizatua eta intimoa, haurdunaldian, erditzean edo erditze ondoren alaba edo semea galdu duten familia guztientzat.

Ordutegiei dagokienez, Bilbokoa 8etatik 18etara egongo da zabalik, eta Deustukoa, berriz, 8etatik 15etara, azaroaren 1ean izan ezik, egun horretan 8etatik 18etara egongo baita herritarrentzat irekita.

Dolu Perinatalerako gune berria

Ama edo aita izatearen ametsa, askorentzat, hastera zihoan unean bertan amaitzen da. Haurdunaldian edo jaiotzeko unean seme edo alaba bat galtzea oso egoera traumatikoa eta mingarria da, eta dolu perinatalak ikusezin izaten jarraitzen du gizartean. Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Sailak isiltasun hori apurtu gura izan du, Bilboko udal-hilerrian intimitate- eta oroitzapen-espazio pertsonalizatu bat ezarriz, haurdunaldian, erditzean edo erditu ostean seme-alaba galdu duten familia guztientzat. Gunearen aurkezpen ofiziala laster egingo da. Dolu Perinatalari Laguntzeko Euskadiko Taldearen lankidetzarekin eta parte-hartzearekin, irekiera sinbolikoa azaroaren 1ean izango da.

Espazio horren bidez, familia horiei arreta emateko dagoen hutsunea bete, haien galerak ikusarazi, eta gurasoei doluan lagundu gura da. Memoriala irekia eta konnotazio erlijiosorik gabea da, 63. etxaldean dago, Mungiako errepideko atetik Hilerrira sartzeko sarbidearen ondoan, eta 30 metro karratuko azalera du intimitatean egoteko.

Covid-aren aurkako neurriak eta langile gehiago

Zalantza barik, udal-hilerrien kudeaketaren urteko egunik garrantzitsuenetako bat da. Hori dela eta, Bilbao Zerbitzuak-ek ekintza-plan berri bat jarri du martxan, hilerriak duintzeko eta haien zerbitzuaren kalitatea hobetzeko eta, aldi berean, pertsonen bertaratze masiboaren ondorioz gura ez den kutsadura-gune bihur ez daitezen. Ildo horretan, gogorarazten da musukoa erabili behar dela pertsonen artean gutxienez 1,5 metroko segurtasunezko distantzia gordetzea ezinezkoa den egoeretan.

Modu berean, hilerriko sarrera nagusian gel hidroalkoholikoa hornitzeko lau puntu jarriko dira bisitarien eskura, beste bi kaperarako sarbidean eta beste bi Derioko Mungialde Etorbidea kaleko sarreran, eta, horrez gain, gel hidroalkoholikoa banatzeko ohiko guneek eskuragarri jarraituko dute, errausketa-laberako sarbideetan eta Bilbao Zerbitzuak-en bulegoetan.

Bulegoetako aurrez aurreko arreta ere indartu egingo da urriaren 30ean eta 31n, eta azaroaren 1ean pertsona bat gehiagorekin. Ondorioz, jende aurreko ordutegia goizeko 8:30etik arratsaldeko 17etara luzatuko da.

Udaltzaingoaren eta Gurutze Gorriaren laguntza

Bilboko Udalak garraio publikoan joateko eskatu arren, euren ibilgailuan doazen pertsonek hilerrira sartzeko izango duten aukera bakarra sarrera nagusia izango da, Txorierriko BI 737-Erandio/Larrabetzu errepidetik, hain zuzen ere. Ibilgailuek horretarako erreserbatutako eta egokitutako guneetan aparkatu beharko dute. Urriaren 30ean eta 31n eta azaroaren 1ean, Bilboko Udaltzaingoak etengabeko zerbitzu berezia emango du sarbideetako trafikoa antolatzeko eta segurtasuna bermatzeko. Hiru egun horietan, Bilbao Zerbitzuak-ek Gurutze Gorriko boluntarioen eta anbulantziaren laguntza ere izango du, bisitariek izan dezaketen edozein istripu edo kalte fisikoren aurrean osasun-estaldura egokia emateko.

Kontzertu lirikoa

Aurten Bilboko Udalak kontzertu liriko klasikoa berreskuratuko du. Emanaldia azaroaren 1ean izango da, Bilboko Udal hilerriko kaperan, 13etan. Domu Santu Eguneko ohiko Meza 12etan izango da eta Bilboko gotzainak emango du.

Kontzertu lirikoak bere laugarren edizioa beteko du, aurten “Bilbao Bel Canto“ musika taldearen eskutik. Hauek osatzen dute: Patricia Sesar sopranoak, Martin Barcelona tenoreak, Alfonso Rodriguez biolinak, Miren de Diego biolak eta Iñaki Velasco pianoak. Besteak beste, ibilbide garrantzitsua duten Bilboko musikari horiek Kall Jenkins, Monteverdi, Caccini, Donizetti, Bach, Franck, Sorozabal, Webber, Guridi, Olaizola, Morricone eta Verdiren 14 lan interpretatuko dituzte. Kontzertura joatea librea izango da leku guztiak bete arte. Aurtengo beste berrikuntzetako bat da kontzertua zuzenean emango dela Telebilbao tokiko telebista katearen eta Bilbao Zerbitzuak-en youtube kanalaren bidez.

Domu Santu Egunerako programatutako ekitaldiek Sarria-Funetxea eta Grupo Albia enpresen laguntza dute.

Gogobeteze-inkestak

Iristen direnean, bisitariek inkesta bat jasoko dute, orain arte egindako hobekuntzak eta jasotako zerbitzuak baloratzeko. Zerbitzuak, horretarako kontratatutako pertsonen laguntza izango du, eta 10etatik 13etara bitartean emango dituzte inkestak eta horien edukia azalduko dute.

Hobekuntzak

Bilbao Zerbitzuak-ek hainbat hobekuntza egin ditu aurten kanposantuko zerbitzu eta instalazioetan. Dolu perinatalerako gune bat sortu da, oroimen-iturri bat eraiki da Covid-19ko osasun-krisian lurperatutako 961 pertsonak omentzeko eta gogoratzeko, Bilboko hilerriko harrizko horma perimetrala zaharberritu eta finkatu da, adineko pertsonentzako bi aulki elektriko erosi dira, eta, laster, eguzki-plakak jarriko dira hamar bat eraikinen estalkien gainean eta kanposantuko langileen aldagelako bi isurkiko teilatuaren gainean. Ohiko pintura-, garbiketa- eta lorezaintza-lanak egiteaz gain, jarraipena eman zaio iaz hasitako hilerriaren paisaia-eraldaketa prozesuari./p>

Bilbao Zerbitzuak-ek ohiko zereginekin jarraitzen du Bilboko Hilerrian: berdeguneak mantentzea, espazio komunak hobetzeko lanak… eta, gura duenak, legezko epeak amaitu ondoren hildako senideen gorpuak panteoi komunitarioetan lurperatzeko aukera izaten jarrai dezan, Bilboko udal-hilerrian erabilgarri dagoen espazioa berreskuratzen eta optimizatzen dugu.

Horretarako, 2021eko azarotik 2022ko maiatzera bitartean, 2002ko ekainaren 11tik 2007ko apirilaren 6ra bitartean egindako aldi baterako ehorzketei dagozkien Bilboko Hilerriko 44. etxadiko 1etik 260ra bitarteko panteoi komunitarioetako gorpuzkiak lurpetik aterako dira.

Aldez aurretik, senideei gutun bidez emango zaie lan horien berri, gorpuzkiak eskuratzeko interesa duten adieraz dezaten. Eskatzen ez diren gorpuzkiak hezurtegi orokorrean utziko dira. Interesdunek idatziz eskatu beharko dituzte gorpuzkiak, jakinarazpena egin eta 30 eguneko epean, bide hauetako edozein erabiliz:

• Hilerriko bulegoetan, 8:30etik 14:00etara, astelehenetik ostiralera. Santimami auzoa 4, 48170 – Zamudio. Aurretik telefonoz hitzordua eskatzea komeni da.
• Posta arruntez.
• Posta elektronikoz: https://bilbaozerbitzuak.bilbao.eus
• Egoitza elektronikoaren bidez: https://bilbaozerbitzuak.bilbao.eus

Artista gazte independente talde bat Bilboko Hilerrian aritu zen uztailaren 4an, Jonathan Lucerrek idatzitako “Acción, reacción”, film laburraren eszena bat filmatzen.

Taldearen buru Sandra Martinez filmaren zuzendaria izan zen, David Sarraldek soinuan lagunduta; Zuhaitz Campo script gisa; Javier Cortés zuzendarikide eta aktore gisa; eta azkenik, Jonathan Lucer aktore nagusi gisa.

Jardunaldi eguzkitsua eta bizia izan zen Hilerrian, eta taldeak aprobetxatu ahal izan zuen, espazioa laga zitzaiolako.

Abuztuan hasiko dira osasun-krisiak iraun zuen bitartean, 2020ko martxoaren 14tik aurrera, Bilboko udal-hilerrian lurperatu edo erraustu zituzten COVID-19aren 961 biktimen oroimenezko memorialaren obrak. Memoriala altzairu herdoilgaitzezko hiru erretilu laukizuzenez osatutako iturria da. Erretilu horiek elkarren artean mailakatuta daude, eta guztira 15 metroko luzera duten hiru ur-xafla osatzen dituzte. Ura, Bilboko udal-hilerrian ez dagoen elementua, memoria eta bizi-itxaropena gogora ekartzeko erabiltzen da. Proiektuak 148.335 euroko aurrekontua du, eta 6 asteko epea dago lanak egiteko. Aurreikuspenen arabera, lanak abuztuan hasiko dira.

Bilboko Udala proiektu berriarekin konprometituta dago, eta baita pandemiaren biktimekin eta haien familiekin ere. Horren harira, Yolanda Diez Osasun eta Kontsumoko zinegotzi ordezkari eta Bilbao Zerbitzuak-eko presidenteak adierazi duenez, “zalantza barik, hilabete hauek bereziki gogorrak izan dira biktimen familientzat, eta, kontsolamendu gisa balio ez badie ere, Bilboko hilerrian gure gertutasuna eta elkartasuna helarazi, eta ez daudela bakarrik esan gura diegu”.

Bilboko udal-hilerriak, 1902ko apirilaren 27an inauguratu zenetik XX. mendeko hiribilduaren historia astindu duten gertaera mingarri guztien lekukotasuna jasotzen du. 1912ko Zabalguneko Zirkuko umeen tragedia da horietako bat, eta baita Espainiako Gerra Zibila ere, 400 eta 500 pertsona artean fusilatu zituzten ekialdeko harresian irudikatuta, edo Euzkadiko Herri Auzitegiak kondenatutako 19 pertsona exekutatu zituzten mendebaldeko horman izandako fusilamenduak. Gainera, Larrinagako espetxeko, Casa Galerako, Angeles Custodioseko, Altuna Mendi eta Cabo Quilates ontzietako erasoaldietako biktimak eta Oiz mendian 1985ean izandako hegazkin-istripuan hildakoak ere Kriptan ehortzita daude.

Jaio aurretik Galdutako Umeen Doluari Laguntzeko Euskadiko Taldearekin lankidetzan gauzatutako Bilbao Zerbitzuaken ekimenak, haurdunaldian ume bat galdu duten familiek duten beharrari erantzuten dio.

Goizegi piztu ziren izar guztiei eta haien ausentziarekin bizi direnei eskainitako memorial bat. Hori izango da Bilboko Udal-hilerrian sortuko den Jaio Aurretik Hildako Umeen dolurako espazioa. Obrak hasi dira jada. Bilbao Zerbitzuaken ekimena da, Jaio aurretik Galdutako Umeen Doluari Laguntzeko Euskadiko Taldearekin lankidetzan, eta haurdunaldian ume bat galdu duten familiek duten beharrari erantzuten dio.

Jaio Aurretik Hildako Umeen dolurako espazio gune berria 63. hilobi-gunean egongo da, Mungiako errepideko atetik hilerrirako sarbidearen ondoan, eta 77 metro koadro inguruko azalera izango du. Obrek bi esku-hartze desberdin, baina osagarri, aurreikusten dituzte. Lehenengoa hirigintza arloko esku-hartzea da, eta garatu beharreko eremuari soluzio espazial bat emateko ahalegina egingo du, obra zibila gauzatuz. Bigarrenean, doluaren artelan edo irudikapen artistiko bat diseinatu eta egingo da. “Izar umeak” ideia edo lemapean, multzoari garrantzia ematen dion elementu adierazgarri bat aurkitzen saiatuko da, familiek jasaten duten doluaren isla gisa, eta horixe izango da esku-hartzearen pieza nagusia. Proposamen hori koherentea da eta espazioaren eraikuntzari eta monumentu-izaera emango dion elementuaren lanketari tratamendu bereizia ematea ahalbidetuko du.

Proposamenaren motibazioa argia da. Guraso asko biziaren zain daude, eta semea edo alaba jaio aurretik hiltzen denean heriotza aurkitzen dute aurrez aurre. Une horretako kontraesanaz harago, heriotza baten izapideak egin behar dituzte. Une horretan, guraso horiek euren umea omentzeko leku bat izatea gura izango lukete. Oraindik ere ikusezina den dolu bat, jaio aurretik hildako umeengatiko dolua, agerian utziko lukeen oroimenerako leku bat. Hori dela eta, Bilbao Zerbitzuakek, haurdunaldian, erditzean edo erditu ostean seme-alaba bat galdu duten familientzat Bilboko udal-hilerrian intimitate- eta oroitzapen-espazio pertsonalizatua eskaintzea erabaki du, galera horiek ikusarazteko eta gurasoei doluan laguntzeko. Behar duten pertsona guztientzako gune irekia, konnotazio erlijiosorik gabea.

Jaio aurretik Galdutako Umeen Doluari Laguntzeko Euskadiko Taldeak hartu du parte proiektuan. Talde horrek jaiotzera iritsi ez ziren edo jaio eta egun gutxira hil ziren euren umetxoak gogorarazi gura ditu, horrek emozioen ikuspegitik helduagoa den gizarterantz aurrera egiteko, eta oso goiz seme-alaba bat galtzen dutenean familiei laguntzeko balioko du. Horrela, hilerri honetan lurperatutako beste pertsona maitatu batzuen ondoan egon ahal izango dira.

Bilboko udal hilerria normaltasunera itzuliko da eta ohiko ordutegia berreskuratuko du larunbatetik, abenduaren 12tik, aurrera. Bizkaiko hiriburuko hilerri nagusiak bisitak egiteko ordutegia luzatuko du, eta 08:00etatik 18:00etara egongo da zabalik; hala ere, aurrez aurreko edozein izapide egiteko, aldez aurretik hitzordua eskatzea gomendatzen da, 94 423 10 19 telefonora deituz edo info@zbk.bilbao.eus helbide elektronikoaren bitartez. Gaur arte, Bilboko hilerriak 14:00etatik 20:00etara izan du ezarrita bisitak egiteko ordutegia, goizak ehorzketak eta errausketak egiteko gordetzeko, gaur egun indarrean dauden murrizketa-neurriak betez.

Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Sailaren esku dagoen Bilbao Zerbitzuak erakundeak, hiriburuko udal hilerri nagusiak eskaintzen dituen zerbitzuak pandemiaren ondoriozko neurri- eta murrizketa-esparru berri bakoitzera egokitzen jakin du, bi helbururekin: osasuna zaintzea eta zerbitzua eta langileen zein erabiltzaileen segurtasuna bermatzea. Hainbat araudi eta betebeharretara egokitu da: hasieran, lehenengo alarma egoeran, Bilboko herritarrek eskatzen zituzten ehorzketak eta errausketak egiteko baino ez zen irekita egon; gero goizeko bisitak kendu eta arratsaldeetara mugatzera igaro zen, goizak ehorzketak eta errausketak egiteko erreserbatzeko; eta bihar, larunbatean, ohiko ordutegia itzuliko da.

Ez zen edukiera-kontrolik behar izan, ezta taldeetako pertsonena ere.

Deriok bakardadean bizi izan zuen maiteak gogoratzeko egunik garrantzitsuena. Eusko Jaurlaritzak birusaren transmisioa geldiarazteko ezarritako murrizketek Bilboko herritarrei zelai santuan bisita egitea eragotzi zieten.

Oso gutxi izan ziren, halaber, hilerria pertsonalki hurbildu ezin izan zuten pertsonek agindutako zentroak eta sortak jarri zituzten loradendak.

Jende gutxi egon arren, hilerrian Gurutze Gorriko postu bat eta anbulantzua bat zeuden, bisitariren batek istripuren bat izan zezakeelakoan.

Mugikortasun-araudi berriarekin, bizilekuaren herrian dauden kanposantuak bakarrik bisitatu ahal izango dira.

Udalerrien arteko mugikortasun mugak igande honetan ospatuko den Donu Santu jardunaldiari eragingo dio. Bizileku den herrian dauden kanposantuak bakarrik bisitatu ahal izango dira. Beraz, Bilbon bizi diren eta hildakoak Derioko hilerrian lurperatuta dituzten pertsonek ezingo dituzte igandean bisitatu.

Juan Mari Aburto alkateak hiribilduan gertatzen den berezitasunaz jabetuta hitz egin zien herritarrei. “Bilbon beste udalerri batean gertatzen ez den egoera bat gertatzen da, hilerria beste herri batean baitago”.Horrek esan nahi du, gaineratu zuen, “Ezin izango garela lurperatutako senideak bisitatzera joan, eta horrek zerbait intimoan eragiten digu, eta egoera gogorra izango da, emozionalki eragiten diguna, baina beste modu batean eta beste garai batean egiteko uneak egongo direla adieraztera behartuta nago. Beraz, erantzukizunik handienaz jokatzeko eskatzen dut, ezin garelako udalerri batetik bestera ibili, ezta Bilbotik Deriora joan ere.

Nabarmentzekoa da murrizketa horrek ez diela eragiten Derioko hilerrira kremazio eta ehorzketetara joan behar duten familiei. Muga horrek ez du eraginik izango loradendetan, hilerrian sartu ahal izango baitira loreak jartzeko. Horrela, Derioko hilerriaren ordutegia 8: 00-14: 00 izango da.

Beraz, Bizkaiko hiriburuko bizilagunak Bilboko Deustu auzoko hilerrira joan ahal izango dira 8: 00etatik 19: 00etara, azaroaren 2ra arte. Ildo horretan, Bilboko Udalak hilerria familia taldeetan bisitatzeko deia egin die herritarrei, hilobi bakoitzean gehienez sei pertsona egon daitezen eta egonaldia gehienez 45 minutukoa izan dadin. Era berean, COVID-19rekin bateragarri den sintomarik ohikoenetako bat duen pertsona etxean gera dadila eta hilerrira bisita ez egitea eskatzen da.

Segurtasun neurriak

Maskara nahitaez erabili behar dute sei urtetik gorako pertsonek, baita bide publikoan eta aire zabaleko espazioetan daudenean ere, hilerrian bezala, pertsonen arteko segurtasun-distantzia gutxienez 1,5 metrokoa izateko betebeharrari kalterik egin gabe.

Bisitarien eskura jarriko dira gela hidroalkoholikoa hornitzeko lau gune hilerriko sarrera nagusian, beste bi hornidura-puntu kaperarako sarbidean eta beste bi puntu Derioko Mungialde Etorbideko sarreran; horrez gain, gela hidroalkoholikoa banatzeko ohiko guneak ere eskuragarri egongo dira etengabe errausketa-laberako eta Bilbao Zerbitzuak zerbitzuaren bulegoetarako sarbideetan.

Zaintza

Alkateak Bilboko Udaltzaingoaren zaintza- eta jarraipen-mailari buruz adierazi zuenez, bere funtzionamenduaren lehen egunetan, “Neurriak aztertzerakoan, arreta hertsagarrian eta zehapenean ez jartzea nahiko luke, garrantzitsuena gizarteak bere egitea eta ulertzea baita, eta denok esan dezagun bete beharra dagoela”.

Hala ere, alkateak uste du “gutxiengo bat” egongo dela “beste era batera jokatzen eta araua saihesten saiatuko dena, eta hor Udaltzaingoak jardun beharko du”, eta atzo bertan “neurriak betearazteko eta betetzen ez dituena zigortzeko jarraibide espezifiko bat” emango zuela aurreratu zion.

Bilboko udal hilerriek joan-etorri gehieneko egunak bizi dituzte egun hauetan, azaroaren 1ean, igandean, ospatuko den Domu Santu eguna gertu dagoelako. Hiriko kanposantuak prest daude Covid-19ak ezinbestean baldintzatutako egunik garrantzitsuenerako. Horrela, aurten, Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Sailaren esku dagoen Bilbao Zerbitzuakek, beste edozein urtetan baino gehiago, jaiegunaren aurreko egunetan hiriko hilerrietara egingo diren bisitak aurreratzea gomendatzen du, azaroaren 1ean, igandean, barruan aparkatzea debekatuta dagoela jakinaraziz.

Jardueraren ohiko areagotzea eta koiuntura bera aurreikusita, Bilbao Zerbitzuakek, hilerriak irekitzeko eta ixteko ordutegiak zabaltzeaz gain, segurtasuna bermatzeko osasun neurrien protokoloa ere diseinatu du.

Yolanda Díez Bilboko Udaleko Osasun eta Kontsumo Saileko Zinegotzi Eskuordeak azaroaren 1aren aurreko egunetan ohiko bisitak aurreratzeko deia egin die herritarrei. Yolanda Diezen ustez, “funtsezkoa da herritarrek irizpide hori eurenganatzea. Izan ere, aurten Domu Santu egunean jende pilaketak saihestu behar ditugu, eta, gainera, festa asteburu luze batean dagoenez, ahalik eta bisita mailakatuenekin ospatzeko gomendioa egiten dugu”, adierazi du.

Halaber, gogorarazi duenez, “Bilbao Zerbitzuakek planifikatu dituen eta une oro egoeraren bilakaeraren mende egongo diren neurri horiek, agintari eskudunek ezarriko dituzten jarraibideetara egokituko dira”

Bilboko biztanleek, ahal den neurrian, hilerrietara aldez aurretik eta modu mailakatuan joatea errazteko, azken orduko pilaketak saihestuz, Bilbao Zerbitzuakek honela luzatu ditu udal hilerriak bisitatzeko egunak eta ordutegiak:

• • Bilboko hilerria, urriaren 24tik azaroaren 2ra, 08:00etatik 19:00etara.
  • Deustuko hilerria, urte osoan, 08:00etatik 15:00etara eta azaroaren 1ean 08:00etatik 18:00etara.

Bilbao Zerbitzuakek osasun neurriez osatutako protokoloa diseinatu du, Bilboko udal hilerrietara egingo diren bisitak seguruak izan daitezen, Covid-19aren garai honetan. Azpimarragarrienen artean hauek daude:

• • Hilerrira hilobi bakoitzeko gehienez familia taldeetan 6 pertsona joatea, eta gehienez 45 minutuz egotea gomendatzen zaie herritarrei.
  • Covid-19arekin bateragarriak diren sintoma ohikoenetako bat duten pertsonek (sukarra, hotzikarak, eztula, aire faltaren sentsazioa, usaimena eta dastamena gutxitzea, eztarriko mina, muskuluetako mina, buruko mina, ahultasun orokorra, beherakoa edo gorakoak…) etxean egon beharko dute, eta ezin izango dute etxetik irten eta, ondorioz, hilerrira joan.
  • Sei urtetik gorako pertsonentzat nahitaezkoa da maskara erabiltzea, pertsonen arteko distantzia edozein dela ere, baita bide publikoan eta aire zabaleko espazioetan daudenean ere, hilerrian, besteak beste.
  • Pertsonen arteko segurtasunezko distantzia gutxienez 1,5 metrokoa izateko betebeharra kaltetu barik.
  • Oro har, eta ezartzen diren beste arau edo protokolo espezifiko batzuk aplikatzeari kalterik egin gabe, Bilboko udal hilerrietan garbiketa, higiene, desinfekzio eta prebentzio neurriak hartu dira, azaroaren 1ean Bilboko udal hilerrietan egingo den erabileraren ezaugarriak eta intentsitatea kontuan izanda.
  • Hilerriko sarrera nagusian gel hidroalkoholikoa hornitzeko lau puntu jarriko dira bisitarien esku; bi puntu kaperarako sarbidean; eta beste bi puntu Derioko Mungialde etorbideko sarreran. Horrez gain, gel hidroalkoholikoa hornitzeko ohiko puntuak egongo dira Bilboko errausketa-labera eta Bilbao Zerbitzuaken bulegoetara sartzeko puntuetan, ohi bezala.  
  • Urriaren 19tik 21era, Kapera osorik eta sakon garbitu eta desinfektatu da, eta hormetan, kasetoiduretan eta sabaietan zegoen hautsa xurgatu da, beirateak eta altzariak sakon garbitu dira eta zoruak tratatu eta leundu dira.
  • Azaroaren 1ean, erabilgarri dauden hiru komunak garbitzeko zerbitzua indartuko da, egun osoan zehar eten barik. Pertsona bat horretan arituko da komun bakoitzean.
  • Badaezpada, euren hilarriak garbitzeko bisitarien eskura jarri ohi diren ureztagailu guztiak iturrietatik kendu dira.
  • Bilbao Zerbitzuak erakundeko Zuzendaritzak Bilboko udal hilerrirako sarbidea aldi baterako etetea agindu ahal izango du, edukiera ez gainditzeko.
  • Hilerriko sarbideetan, bisitariek COVID-19arekin erlazionatuta hartu beharreko higiene  eta segurtasun neurriei buruzko informazio kartelak jarriko dira, eta hilerriko megafoniak ere neurri horien berri emango du aldizka.

Hilerriaren eta Kaperaren okupazio ahalmena

Bizi dugun egoera dela eta, Bilboko Hilerriaren okupazio ahalmena 20.807 pertsonakoa izango da.

Kaperari dagokionez, meza hasi baino 15 minutu lehenago ireki eta amaieran itxi egingo da, eta gainerako orduetan itxita egongo da. Kaperarako sarbidea 78 pertsonara egongo da mugatuta, eta kontrol horren ardura meza emaileena izango da.

Langile gehiago herritarren arretarako

Pertsonen arreta hobetzeko eta bulegoetako aurrez aurreko arretan pilaketak saihesteko, urriaren 24an, 25ean eta 30ean eta azaroaren 1ean herritarren arretarako langileen zerbitzua indartu egingo da, bulego zentraletan pertsona bat gehituz, senideei hildakoen lurperatze lekuaren eta haien intereseko beste gai batzuen berri eman ahal izateko.

Halaber, azaroaren 1ean Bilboko udal hilerriko bulegoetako ordutegia ere luzatu egingo da, 08:00etatik 14:00etara. Era berean, urriaren 24tik azaroaren 2ra bitartean gainerako barrutietan arreta hobetzeko, ofizioetako langileak ondo ikusteko eta aurkitzeko moduan arituko dira, txaleko islatzaile horiz identifikatuta. Gainera, Deustuko udal hilerrian, Bilboko ofizioetako pertsona batek familiei arreta emateko zerbitzua eskainiko du 10: 00etatik 15:00etara.

Bilbo Zerbitzuakek garraio publikoan joateko eskatu du, baina euren ibilgailuan doazenek jakin behar dute Hilerriko sarrera nagusitik baino ezin izango direla sartu, Txorierri BI 737-Erandio/Larrabetzu errepidetik. Eta ibilgailuak hilerri barruan aparkatzeari dagokionez, horretarako erreserbatutako eta egokitutako lekuetan aparkatu beharko da. Domekan, azaroaren 1ean, izan ezik, egun horretan ezin izango baita aparkatu Hilerriko instalazioetan. 

Halaber, azaroaren 1ean, zerbitzua Gurutze Gorriko 10 boluntariorekin indartuko da, hilobi unitate jakin batzuen aurrean 6 pertsona baino gehiagoko pilaketak saihesteko eta osasun neurriak betetzen direla zaintzeko, batez ere bisitariek maskara eramatea eta behar bezala jarrita izatea Hilerri barruan.

Mugikortasuna eta garraio publikoaren erabilera

Bilboko Hilerrira bisitan doazen pertsonei euren joan-etorrietarako garraio publiko zerbitzuak erabiltzea gomendatzen zaie, autobusak eta trenak, azaroaren 1ean batez ere, egun horretan debekatuta egongo delako Bilboko Udal Hilerri barrura ibilgailuarekin sartzea.

Euskotrenen L3 lineak Kukullaga-Etxebarri/Lezama tren zerbitzua eskaintzen du 07:30etik 22:30era, 30 minutuz behin, Bilboko Otxarkoaga, Txurdinaga, Zurbaranbarri, Zazpikaleak, Urribarri eta Matiko geltokietan (informazio gehiago Euskotrenen webgunean).

Bizkaibusek, bere aldetik, Bilbo eta Zamudion/Derion dagoen Bilboko Udal Hilerria lotzen dituzten autobus linea hauek ditu:

• • A3250: Bilbo-Teknologia Parkea (Artxandako Tunelak). Jaiegunetan ez dago zerbitzurik.
  • A3224: Bilbo-Derio-Teknologia Parkea. Jaiegunetan zerbitzua bi orduz behin, 07:00etatik 22:30era.
  • A3223: Bilbo-Larrabetzu (Artxandako Tunelak). Jaiegunetan zerbitzua bi orduz behin, 05:50etik 21:50era.
  • A2153: Bilbo-Loiu-Larroeta-Derio. Jaiegunetan zerbitzua bi orduz behin, 08:00etatik 22:00etara.
  • A3517: Bilbo-Derio-Mungia. Zerbitzua ordubetez behin, 07:30etik 22:30era (Laukarizetik).

Linea bakoitzaren ordutegiak eta maiztasunak Bizkaiko Foru Aldundiaren webgunean kontsultatu daitezke.

Loreak jartzea

Bilbao Zerbitzuakek jakinarazi duenez, edozein abagune pertsonal edo kolektiboren ondorioz interesatuak ezin badira Hilerri barrura sartu, euren gertukoen hilobien aurrean loreak jartzera, zerbitzu hobea emateko xedez, lora-dendak Hilerri barrura sartzea erraztuko da, bezeroek eskatzen dizkieten loreak jartzeko.

On line ere bisitatu daiteke

Hilerria modu birtualean ere bisitatu daiteke. Bilbao Zerbitzuaken webgunean Bilboko udal hilerriaren bisita gidatua egiteko aukera eskaintzen da, artearen eta ondarearen aldetik duten interesa dela eta kontu handiz aukeratutako 40 puntu interesgarrienetatik, hain zuzen ere. Are gehiago, bisita gidatuko material guztia deskargatzeko eta hilerrira joateko aukera ematen da, baita on line bisita egitekoa ere, banaka bisitatzeko interesgunea hautatuta.

BILBAO ZERBITZUAKEK PLANIFIKATU DITUEN ETA UNE ORO EGOERAREN BILAKAERAREN MENDE EGONGO DIREN NEURRI HORIEK, AGINTARI ESKUDUNEK EZARRIKO DITUZTEN JARRAIBIDEETARA EGOKITUKO DIRA